ABD İhracat Kontrol Düzenlemeleri: Çin'e Yasa Dışı Uydu, Roket ve Savunma Teknolojisi İhracatına Karşı Üç ABD Merkezli Teşebbüse Geçici Ret Emri

8 Haziran 2022 tarihinde,  ABD Sanayi ve Güvenlik Bürosu (“BIS”) tarafından, uydu, roket ve savunma ile ilgili prototipleri 3 boyutlu olarak basmak için kullanılan teknik çizimleri ve planları Çin’e izinsiz ihraç etmeleri sebebiyle ABD merkezli üç teşebbüsün, Quicksilver Manufacturing Inc, Rapid Cut LLC ve US Prototype Inc’in ihracat imtiyazlarını 180 gün boyunca askıya alan bir Geçici Ret Emri (“TDO”) yayımlanmıştır.

İşbu bilgiler, hassasiyeti ve ABD ulusal güvenliğindeki önemi nedeniyle ABD’nin sıkı ihracat kontrollerine tabidir.  Bir TDO’nun düzenlenmesi, EAR kapsamındaki en önemli sivil yaptırımlardan biri olmakla birlikte yakın veya devam eden bir ihracat kontrol ihlalini önlemek için bir şirketin veya bireyin ihracat ayrıcalıklarını reddetmek için İhracat Uygulamasından Sorumlu Ticaret Bakan Yardımcısı tarafından verilmektedir. Bu TDO’lar ise, 2018 İhracat Kontrol Reformu Yasası (“ECRA”) ve onun uygulama düzenlemeleri olan EAR yetkisi altında yayımlanmıştır. TDO’lar, yalnızca ABD’den İhracat İdaresi Regülasyonu’na (“EAR”) tabi öğeleri ihraç etme hakkını değil, aynı zamanda ABD’den ihracat alma veya bunlara katılma veya EAR’a tabi öğelerin yeniden ihracatını da kesmektedir.

Bu TDO ile, Quicksilver Manufacturing Inc, Rapid Cut LLC ve US Prototype Inc’i EAR’ın 764. bölümünde açıklanan tüm ihracat imtiyazları reddedilmiştir. Söz konusu imtiyazlara EAR’ın yakın ihlallerini önlemek için herhangi bir lisans, lisans istisnası veya ihracat kontrol belgesine başvurmak, bunları elde etmek veya kullanmak veya bu tür işlemlere katılmak veya bunlardan yararlanmak dahildir ancak bunlarla sınırlı değildir. TDO yenilenebilir 180 günlük bir süre için verilmiş olup teşebbüslerin yalnızca ABD’den ihracat yapma olanaklarını değil, aynı zamanda ABD’den ihracat alma veya katılma olanaklarını da kesmektedir.

TDO’da açıklandığı üzere, Quicksilver Manufacturing Inc, Rapid Cut LLC ve US Prototype Inc, toplu olarak aynı kiralık posta kutusunu kullanarak, yurt içi müşterilerinden talep edilen ürünlerin 3 boyutlu yazdırılması için ihracat kontrollü çizimler almıştır. Müşterilerinin önceden onayı veya bilgisi olmadan, bu çizimler Çin’deki üreticilere, gerekli ABD Hükümeti izinleri olmadan öğeleri 3 boyutlu olarak yazdırmaları için sağlanmış ve ürünler daha sonra sipariş veren müşterilere sağlanmak üzere ABD’ye ithal edilmiştir.

Çin’e yasadışı yollardan gönderilen bilgiler arasında hassas prototip uzay ve savunma teknolojilerinin yer aldığı açıklanmıştır. BIS tarafından işbu konunun araştırılmaya devam edildiği belirtilmekle birlikte Quicksilver Manufacturing Inc, Rapid Cut LLC ve US Prototype Inc müşterilerinin, fikri mülkiyetin veya ihracat kontrollü teknolojinin sağlanıp sağlanmadığını ve/veya potansiyel olarak tehlikeye atılıp atılmadığını belirlemek için kayıtlarını incelemeleri önerilmiştir. ABD müşterilerinin ayrıca Quicksilver Manufacturing Inc, Rapid Cut LLC veya US Prototype Inc’in ihracat amaçlı EAR’a tabi öğelerin mülkiyetini veya kontrolünü almasını kolaylaştıran herhangi bir eylemde bulunmalarının yasak olduğu da belirtilmiştir.

BIS, ulusal güvenlik, füze teknolojisi, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi, kimyasal ve biyolojik silahların yayılmasının önlenmesi, suç kontrolü ve bölgesel istikrar nedenleriyle çift kullanımlı malların, teknoloji ve yazılımların ihracatını ve yeniden ihracatını kontrol eder. Bu kapsamda EAR ihlalleri için de cezai ve idari yaptırımlar uygulanabileceği belirtilmiştir.

Şafak Herdem, Esra Temur