Avrupa Birliği Yaptırımları: Rusya 9. Yaptırım Paketi

Avrupa Birliği Konseyi, 16 Aralık 2022 tarihinde, Rusya’ya karşı 9. yaptırım paketinin uygulanmasına karar vermiştir.  Yeni yaptırım paketi kapsamında özel olarak düzenleme bulan alanlar aşağıda özet olarak sunulmaktadır.  

Bankacılık

Russian Regional Development Bank işlem yasağına tabi Rusya devletinin sahip olduğu veya kontrol ettiği kuruluşlar listesine dahil edilmiştir.

Enerji

Rusya enerji sektörüne ilişkin yatırımlar, finansal hizmet sunumu ve ortak girişimler bakımından mevcut yasaklar bir takım kritik ham maddeler bakımından istisnalar hariç taş ve madencilik sektörüne de genişletilmiştir.

Hizmetler

Rusya Hükümeti veya Rusya’da kurulan tüzel kişiler ve kuruluşlara sunulamayacak hizmetler listesine pazar araştırması ve kamuoyu anket hizmetleri, teknik test ve analiz hizmetleri ile reklam servisleri de dahil edilmiştir. Bu yasak için Rusya’da kurulmuş olup da AB üye devletleri, Avrupa Ekonomik Bölgesi üye ülkeleri, İsviçre veya Ek VIII’de sayılan partner ülke kişi ve kuruluşlarının sahip olduğu veya kontrol ettiği şirketlere münhasır mevcut sözleşme veya hizmetler gibi istisnalar öngörülmüştür.

İhracat

Çift kullanımlı ürün ve teknolojiler ile Rusya’nın savunma ve güvenlik sektörünün teknolojik gelişimine katkıda bulunabilecek ürün ve teknolojiler bakımından daha sıkı ihracat kısıtlamalarına tabi olan kişi ve kuruluşlar listesine birçok yeni ekleme yapılmıştır.

833/2014 sayılı AB Yönetmeliği Ek VII’de yer alan Rusya’nın savunma sektörüne veya askeri ve teknolojik gelişimine katkıda bulunabilecek kısıtlanmış ürünler listesi, kimyasal ve biyolojik ekipmanlar ve elektronik bileşenler gibi eklemelerle genişletilmiş ve yenilenmiştir.

Havacılık ve uzay endüstrisinde kullanım gören ürün ve teknolojilere ilişkin ihracat yasağı hava taşıtı motor ve parçalarını da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu yasağın insanlı ve insansız hava taşıtları için geçerli olması sonucu İHA motorlarının Rusya’ya ve Rusya’ya İHA sağlayan üçüncü ülkelere doğrudan ihracatı da yasaklanmıştır.

833/2014 sayılı AB Yönetmeliği Ek XXII’de yer alan Rusya’nın endüstriyel kapasitesinin gelişimine katkıda bulunabilecek ürünler listesi de jeneratör, dizüstü bilgisayar, sabit disk, BT bileşenleri, gece görüşü ve radyo-navigasyon ekipmanları ve kamera lensleri gibi ürünler eklenerek genişletilmiştir.

Medya

Rusya Federasyonu yönetimsel kadrosunun doğrudan veya dolaylı kontrolünde bulunan medya kuruluşlarının AB yayın ruhsatlarının askıya alınması genişletilmiş ve bunların içeriklerinin yayınlanmasına ilişkin yasaklar getirilmiştir. Bu tedbirler söz konusu medya kuruluşlarının ve çalışanlarının AB içerisinde araştırma ve röportajlar gibi yayın dışında faaliyetler göstermesine engel olmamaktadır.

Diğer

Ekonomik yaptırımlara ek olarak kişisel yaptırım listelerine de çok miktarda kişi ve kuruluş eklenmiştir.

AB vatandaşlarının bir takım Rus kurumlarının yönetim organlarında görev almasına yönelik yasak 16 Ocak 2023’ten itibaren Rusya’da kurulu ve Rusya devletinin sahip olduğu veya kontrol ettiği tüm tüzel kişilikler, kurum ve kuruluşları kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

Rusya pazarından çıkışı ve Rusya’daki ticari faaliyetlerin yavaşlatılmasını kolaylaştırmak için 833/2014 sayılı AB Yönetmeliği’ndeki ithalat ve ihracat yasaklarına geçici ve kısıtlı bir istisna tanınmıştır, bu istisna yalnızca ilgili yasakların yürürlüğe girdiği tarihlerde halihazırda fiziken Rusya’da bulunan ürünler için geçerli olmakla beraber istisna kapsamında bu ürünlerin satışı, tedariki veya transferine ya da AB’ye ithalatına 30 Eylül 2023 tarihine kadar izin verilmiştir.

Son olarak 833/2014 sayılı AB Yönetmeliği’nin, Rusya’dan ham petrol ithalatı istisnaları ve bu istisnalar kapsamında ithal edilen Rusya ham petrolünden elde edilen petrol ürünlerin satışına ilişkin hükümler gibi bazı hükümleri açıklığa kavuşturulmuştur. Bunun yanında Macaristan, Slovakya ve Bulgaristan’ın istisnalar kapsamında ithal edilen Rusya ham petrolünden elde edilen petrol ürünlerini Ukrayna’ya ihraç etmelerine izin verilmiştir.

Şafak Herdem, Kortan Gödekoğlu