EN-US 
TR-TR 
Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Bakanlığı (“DIT”) tarafından, 8 Haziran 2022 tarihinde, Rusya ile Yaptırımlar Altında Ticarete İlişkin Rehber (“Rehber”) yayımlanmıştır.
Öncelikle Rehber’de, Birleşik Krallık hükümeti tarafından, 2019 Rusya Yaptırım Düzenlemeleri (AB’den Çıkış) (“Rusya Yaptırım Düzenlemeleri”) kapsamında ticari ve finansal yaptırımlar da dahil olmak üzere bir dizi yaptırım önlemi uygulandığına değinilmiştir.
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nin amaçları, Rusya’yı, Ukrayna’yı istikrarsızlaştırmak veya Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini veya bağımsızlığını baltalamak veya tehdit etmek eylemlerini durdurmaya teşvik etmektir.
Birleşik Krallık teşebbüslerinin Rusya ile ticaret yapıp yapmama kararından sorumlu olduğu belirtilmiştir. Ayrıca teşebbüslerin, Birleşik Krallık tarafından Rusya Yaptırım Düzenlemeleri kapsamında gerçek kişi ve teşebbüslerin belirlenmesi ve Rusya’dan misilleme önlemlerinin bir sonucu olarak öngörülemeyen bir ticaret ortamı beklemesi gerektiği vurgulanmıştır.
Ticari Yaptırımlar
Birleşik Krallık ticari yaptırımlarının, Birleşik Krallık toprakları ve karasuları içindeki tüm şahıslar ve dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, bütün Birleşik Krallık şahısları için geçerli olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda, Birleşik Krallık topraklarında bulunan veya bu topraklarda faaliyet gösteren tüm gerçek kişi ve teşebbüsler, yürürlükte olan Birleşik Krallık finansal yaptırımlarına uymak zorundadır. Ayrıca, şubeleri de dahil olmak üzere Birleşik Krallık yasalarına göre kurulmuş tüm Birleşik Krallık vatandaşları ve teşebbüsler, faaliyetlerinin nerede gerçekleştiğine bakılmaksızın yürürlükte olan Birleşik Krallık finansal yaptırımlarına da uymak zorundadır.
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri kapsamında yaptırım önlemlerinin ihlali ceza gerektiren bir suçtur. AB yaptırım düzenlemeleri, AB ile üçüncü ülkeler arasındaki mal ticareti ile ilgili olduklarında da geçerlidir. Rusya Yaptırım Düzenlemeleri ayrıca, “üçüncü ülkeyi” İngiltere, Man Adası veya Rusya olmayan bir ülke olarak tanımlamaktadır.
Tüm Birleşik Krallık yaptırımlarının Kuzey İrlanda’da geçerli olduğu belirtilmiştir. AB yaptırım düzenlemeleri, Kuzey İrlanda Protokolü’nün Ek 2’sinde belirtildiği gibi, AB ile üçüncü ülkeler arasındaki mal ticaretiyle ilgili olduklarında da geçerlidir ve Kuzey İrlanda’daki tüccarların AB ile üçüncü ülkeler arasındaki mal ticaretiyle ilgili olduğu sürece, Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma’nın 215. maddesine dayanan yürürlükteki kısıtlayıcı tedbirlere uyması gerekmektedir.
Ticari yaptırımlar, Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nin 5. Bölümünde belirtilmiştir. Rusya Yaptırım Düzenlemeleri halihazırda uygulanan kısıtlamaları belirlerken, çizelgeler yasaklı malların tanımlarını sağlamaktadır. Rusya Yaptırım Düzenlemeleri ayrıca teknoloji transferi, teknik yardım sağlama, aracılık hizmetleri ve finansal hizmetler gibi bir dizi başka kalemi de kapsamaktadır. Rehber’de tanımlar ve ürün kodlarına da yer verilmiş olup Rusya Yaptırım Düzenlemeleri ile hangi mallara yaptırım uygulandığı açıklanmıştır.
Bununla birlikte, üçüncü bir ülke üzerinden ticarete ilişkin mevcut yasaklar aşağıdakiler için geçerlidir:
-Belirli mal veya teknolojilerin Rusya’ya veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarına ihracatı,
-Rusya’da veya hükümet dışı kontrol edilen Ukrayna topraklarına kullanım için belirli mal veya teknolojinin ihracatı,
-Üçüncü bir ülkeden Rusya’ya veya hükümet dışı kontrol edilen Ukrayna topraklarına veya Rusya’dan üçüncü bir ülkeye belirli mal veya teknolojinin tedariki ve teslimatı,
-Belirli bir teknolojinin Rusya’ya veya Rusya ile bağlantılı bir kişiye devredilmesi veya Rusya’dan Birleşik Krallık dışındaki kişilere veya bir yere devredilmesi,
-Belirli malları veya teknolojileri Rusya’da veya Rusya ile bağlantılı bir kişiye veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarında veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna bölgesiyle bağlantılı bir kişiye kullanım için hazır hale getirmek,
-Rusya menşeili veya Rusya’da bulunan veya Rusya ile bağlantılı bir kişiden belirli mal veya teknolojiyi satın almak,
-Rusya’da veya Rusya ile bağlantılı kişilere veya hükümet kontrolündeki Ukrayna topraklarında veya hükümet dışı kontrol edilen Ukrayna topraklarıyla bağlantılı kişilere kullanım için belirli mallar veya teknolojilerle ilgili teknik yardım, aracılık hizmetleri veya finansal hizmetler ve fonlar sağlamak,
-Rusya’da “ilgili petrol arama veya üretim projesi” için gerekli belirli mallar veya teknoloji için hizmet sigortası veya reasürans hizmetleri veya belirli belirli hizmetler gibi belirli hizmetlerin sağlanması,
-Hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarında belirli altyapı sektörleriyle veya turizmle ilgili hizmetler gibi belirli hizmetlerin sağlanması,
-Rusya’dan gönderilen ithalatlar,
-Rusya’da ortaya çıkan ithalatlar.
İhracat için bu, sıradaki varış noktası Rusya olmasa bile yasağın geçerli olabileceği anlamına gelmektedir. Ayrıca, Rusya menşeili belirli mallar ve hükümet kontrolündeki Ukrayna topraklarından gelen tüm mallar için ithalat yasakları vardır. Bu yasaklar, malların gönderildiği yer Rusya’dan veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarından olmasa bile geçerlidir. Hem ihracat hem de ithalat için aynı şey, Ukrayna hükümeti tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarına gelen ve bu topraklardan çıkan mal veya hizmetler için de geçerlidir. “Hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna bölgesi”, Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nde “Donetsk ve Luhansk oblastlarının Kırım ve hükümet tarafından kontrol edilmeyen bölgeleri” olarak tanımlanmaktadır.
Bununla birlikte, Rusya Yaptırım Düzenlemeleri, belirli tanımlanmış koşullar altında geçerli olan bazı ticaret kısıtlamalarına istisnalar getirmektedir. Bunlar Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nin 7. Bölümünde belirtilmiş olmakla birlikte otomatik olarak uygulanır ve Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’ne uygun olarak verilmiş bir lisans alınmasını gerektirmez. Ancak Rusya Yaptırım Düzenlemeleri tarafından aksi takdirde yasaklanacak olan bazı ticari faaliyetler için lisanslar da verilebilmektedir. İnsani yardım faaliyetinin sağlanması için gerekli olan mallar, teknoloji veya hizmetler için de bir lisans verilebilir.
Genel olarak, mal veya hizmetlerin daha önce sağlanmış olması durumunda, lisans başvurularının eski yükümlülük gerekçesiyle verilmesi durumu da söz konusu olabilmektedir. Eski yükümlülük gerekçeleri kapsamında, yükümlülük belirleme tarihinden önce ortaya çıkmalı, Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nde belirtilen ticaret hükümleriyle ilgili olmamalı ve belirlenen kişiye fon veya ekonomik kaynakların doğrudan veya dolaylı olarak sağlanmasıyla sonuçlanmamalıdır.
Birleşik Krallık hükümeti tarafından 14 Nisan 2022 tarihinde önemli teknolojiler ve ürünler üzerinde yeni ihracat ve ithalat yasakları duyurulmuştur.
İhracat Yasakları
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri, kuantum hesaplama, petrol arıtma, demir ve çelik ürünleri ve lüks ürünler endüstrilerine ihracat yasakları uygulamaktadır.
Rehber ile tüccarların, örneğin demir ve çelik ürünlerinin ithalatı, satın alınması, tedariki ve teslimatı gibi mevcut sözleşmeleri yerine getirmelerini sağlayan belirli “eski yükümlülük” lisanslama gerekçeleri olduğu belirtilmiştir. 14 Nisan 2022 tarihinden önce sözleşme imzalayan tüccarlara, bunların yerine getirilmesi için 17 Haziran 2022 tarihine kadar süre verilecektir. Bu hüküm, mevcut sözleşmelerin yerine getirilmesini ve halihazırda yolda olan gönderilerin Birleşik Krallık’a girmesini sağlayacaktır. Tüccarların bu koşuldan yararlanabilmeleri için DIT İthalat Lisans Şubesi aracılığıyla lisans başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.
Kuantum hesaplama ve ileri malzeme teknolojisine ilişkin yasak, kuantum hesaplama ve ileri malzemelerle ilgili mal ve teknoloji; ilgili teknik yardım, finansal hizmetler, fonlar ve aracılık hizmetlerinin ihracatı, tedariki ve teslimatı, kullanıma sunulması ve devri için geçerlidir. İşbu yasakların Rusya’da kullanım için veya Rusya ile bağlantılı bir kişi için geçerli olduğu belirtilmiştir.
Petrol arıtma ürünleri ve teknolojisi ile uygun olduğu durumlarda ilgili teknik yardım, finansal hizmetler, fonlar ve aracılık hizmetlerinin Rusya’ya veya Rusya’da veya Rusya ile bağlantılı bir kişiye ihracatı, tedariki ve teslimatı, kullanıma sunulması ve transferi de yasaktır.
Lüks malların ihracatına yasak kapsamında ise alkol, giyim, ev eşyaları ve elektrikli eşyalardan çok çeşitli ürünler yasaklanmıştır. Yaptırım paketi kapsamında yasaklanan gıdalara ilişkin eşikler değişiklik göstermektedir.
İthalat Kısıtlamaları
Birleşik Krallık, Rus ithalatını engellemek için Rus demir ve çeliğine yönelik tarifeleri %35 oranında artırmıştır. Bu önlem, belirli demir ve çelik ürünlerinde tam bir ithalat yasağına geçerek, Rusya’nın ihracatını büyük Birleşik Krallık pazarının dışında tutacaktır. Yasak ayrıca, tamamlanmış çelik ile demir ve çelikten eşyaların Rusya’dan ithalatını da kapsamaktadır.
İthalat Yasakları
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’ndeki ithalat yasakları, hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarından kaynaklanan malların ithalatını kapsamaktadır. Bu, malların sevk edildiği en yakın yer hükümet kontrolündeki Ukrayna bölgesi olmasa bile, hükümet kontrolü dışındaki Ukrayna topraklarından geliyorsa yasağın yine de geçerli olabileceği anlamına gelmektedir.
İhracat Kontrol Lisansı
İhracatçılar, malların nihai son kullanımını kontrol etmelidir. Ürünlerin Rusya’da veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarında kullanılabileceğini biliniyorsa veya düşünülüyorsa, SPIRE aracılığıyla bir lisans başvurusunda bulunulmalı veya İhracat Kontrol Ortak Birimi (“ECJU”) ile iletişime geçilmelidir.
İthalat Kontrol Lisansı
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nin silahlar ve ilgili malzemeler ve demir ve çelik ürünlerine ilişkin ithalat yasağı, Rusya’dan gönderilen malları ve Rusya menşeili malları kapsamaktadır. Bu, malların gönderildiği yer Rusya olmasa bile, mallar Rusya’dan sevk edildiyse veya Rusya menşeiliyse yasağın yine de geçerli olabileceği anlamına gelmektedir.
İthalatçılar, ürünlerin sevk edildiği orijinal yeri kontrol etmelidir. Ürünlerin Rusya’dan veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen Ukrayna topraklarından geldiğini veya Rusya’dan gönderildiği düşünülüyorsa, bir lisans başvurusunda bulunulmalı veya İthalat Lisansı Şubesi ile iletişime geçilmelidir.
Rus ve Belarus Malları Üzerindeki Tarifeler
Birleşik Krallık, Rusya ve Belarus’tan ithal edilen bazı mallarda ithalat tarifelerini yüzde 35 oranında artırmıştır. %35 ek vergi, mevcut tarife önlemlerinin üzerine uygulanacaktır. Tarife artışı, Rusya ve Belarus menşeili mallar için geçerlidir.
Etkilenen ürünler, Rus ekonomisi için önemli olan ve votka ve kürklü deri giysiler gibi Rus ürünlerini içeren ürünlerdir. Belarus’a uygulanan tarifeler ise, gelişen yaptırım durumu ile uyumludur ve Rus menşeili mallara ilişkin kısıtlamaların dolanılmasını önleyecektir.
Menşei Kuralları
Malların menşei, yetiştirildiği, üretildiği veya üretildiği yere bağlıdır ve sevk edildikleri veya getirildiği ülke olmayabilir.
Diğer ülkeler menşeili ve daha sonra Rusya ve Belarus üzerinden gönderilen malların daha yüksek bir tarifeye tabi olmayacakları belirtilmiştir.
Finansal Yaptırımlar
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri, belirlenen kişilere finansal yaptırımlar uygulamaktadır. Finansal yaptırımlar, belirlenen kişiye özeldir. Ancak, genel olarak, belirlenmiş bir kişi tarafından sahip olunan, tutulan veya kontrol edilen fonlar veya ekonomik kaynaklar ile uğraşmak ve fonları ve ekonomik kaynakları doğrudan veya dolaylı olarak belirlenmiş bir kişi için veya onun yararına kullanılabilir hale getirmek hakkında bir yasakları kapsamaktadır. İşbu finansal yaptırımların dikkate alındığından emin olunmalıdır. Zira bu, ödeme alma yeteneğini etkileyebilmektedir.
Birleşik Krallık finansal yaptırımları, Birleşik Krallık toprakları ve karasuları içindeki tüm şahıslar ve dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, bütün Birleşik Krallık şahısları için geçerlidir. Bu ise, Birleşik Krallık topraklarında bulunan veya bu topraklarda faaliyet gösteren tüm gerçek kişi ve teşebbüslerin ve şubeleri de dahil olmak üzere Birleşik Krallık yasalarına göre kurulmuş tüm Birleşik Krallık vatandaşları ve teşebbüslerinin, faaliyetlerinin nerede gerçekleştiğine bakılmaksızın yürürlükte olan Birleşik Krallık finansal yaptırımlarına uymak zorunda olduğu anlamına gelmektedir.
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri kapsamında finansal ödemeler için geçerli olan belirli istisnalar vardır. Ayrıca Birleşik Krallık Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Finansal Yaptırımlar Uygulama Ofisi, Rusya Yaptırım Düzenlemeleri uyarınca, birden fazla tarafın aksi takdirde yasaklanacak bir faaliyette bulunmasına izin veren birkaç genel lisans çıkarmıştır.
Ödeme Almak
Öncelikle ilgililerin Rus acentelerinin, ortaklarının veya tedarikçilerinin mevcut finansal yaptırımlara tabi olup olmadığını kontrol etmesi gerekmektedir. Öyle olmasalar bile, mevcut finansal yaptırımlar, herhangi bir finansal yaptırıma tabi olmaları durumunda bir Rus bankası aracılığıyla ödeme yapma veya alma yeteneğini etkileyebilmektedir.
İthalat veya ihracat yaparken finansal yaptırımların durum tespitinin bir parçası olarak mal veya hizmetlerin kimden ve nereden geldiği veya nereye gittiği; malları kimin sevk ettiği ve yaptırıma tabi bir deniz aracı ile gönderilip gönderilmediği ve belirlenmiş bir kişinin ilgilinin faaliyet gösterdiği ülkeden farklı bir ülkede yerleşik olup olmadığı, ancak yine de o ülkede finansal yaptırımlara tabi olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, gerçek kişilerin veya teşebbüslerin doğrudan veya dolaylı olarak belirlenmiş kişiler tarafından “sahip olunduğu” veya “kontrol edildiği” de göz önünde bulundurulmalıdır.
Finansal önlemler, belirli faaliyetler bir istisna veya Genel Lisans kapsamında olmadığı sürece, Rusya Yaptırımlar Yönetmeliğinin 7. maddesi anlamında, belirlenmiş kişilerce sahip olunan veya kontrol edilen kuruluşlara kadar uzanır veya olağan süreç kapsamında bir lisans verilirse.
Finansal yaptırımlar, belirli faaliyetler istisna veya genel lisans kapsamında olmadıkça veya olağan süreç kapsamında bir lisans verilmedikçe, Rusya Yaptırım Düzenlemesi kapsamında belirlenen kişilere ait veya kontrol edilen teşebbüslere kadar uzanmaktadır.
Ulaşım Yaptırımları
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri, hava aracı ve deniz taşımacılığı ile ilgili taşıma yasakları getirmektedir.
Rusya Yaptırım Düzenlemeleri, ana hatlarıyla, Rusya ile bağlantılı kişiler veya belirlenen kişiler tarafından sahip olunan, kiralanan veya işletilen bir Rus hava aracının Birleşik Krallık’ı aşmasını veya Birleşik Krallık’a inmesini yasaklamaktadır.
Bununla birlikte Rusya Yaptırım Düzenlemeleri’nde yer alan deniz taşımacılığına ilişkin yaptırımlar ile:
-Rus gemilerinin ve Dışişleri Bakanı tarafından belirtilen diğer gemilerin Birleşik Krallık limanlarına girmesini yasaklanmıştır.
-Dışişleri Bakanına ve liman yetkililerine, belirli bir geminin kaptanına veya pilotuna liman engelleme talimatları verme yetkisi verilmiştir.
-Dışişleri Bakanına, Rus gemilerinin veya belirli gemilerin belirli limanlardan ayrılmalarını veya girmelerini, belirli bir yere gitmelerini veya bulundukları yerde kalmalarını talep ederek hareketlerini kontrol etme yetkisi verilmiştir.
-Belirlenmiş kişiler veya Rusya ile bağlantılı kişiler tarafından sahip olunan, kontrol edilen, kiralanan veya işletilen gemilerin Birleşik Krallık Gemi Siciline kaydedilmesi yasaklanmış ve Birleşik Krallık Gemi Sicil Memuru’nu bu tür gemilerin kaydını feshetmesi için Dışişleri Bakanı’na yetki verilmiştir.
Belarus ile İlgili Yaptırımlar
Birleşik Krallık, 2019 Belarus Cumhuriyeti Yaptırım Düzenlemeleri (AB’den Çıkış) kapsamında çeşitli gerçek kişi ve teşebbüsleri belirlemiştir.
Şafak Herdem, Esra Temur
