Almanya’dan Yabancı Yatırım Kontrol Önlemi: Heyer Medical AG'nin Çin Menşeili Aeonmed Group Tarafından Satın Alınmasına Engel

27 Nisan 2022 tarihinde Alman hükümeti tarafından, kamu güvenliğine yönelik tehlikeler olduğu ileri sürülerek Alman tıbbi ürün üreticisi Heyer Medical AG'nin Çinli Aeonmed Group tarafından satın alınması engellenmiştir.

Heyer Medical AG, solunum yolu hastalıkları ve anestezi tedavisi için ventilatör üreticisidir. Pekin merkezli Aeonmed Group ise, benzer anestezi ve mekanik ventilasyon tıbbi cihazları üretmektedir. Basında çıkan haberlere göre, Aeonmed Group Çin hükümeti tarafından sağlanan ve Alman pazarında agresif bir şekilde fiyatlanmasına izin verebilecek finansal destekten yararlanmaktadır.

Aeonmed Group, Heyer Medical AG'nin satın alımını, Heyer Medical AG'nin COVID-19 salgınından önce gelen mali zorlukların ardından yeniden yapılanmasının bir parçası olarak Mart 2020'de tamamlamıştır. Ancak Almanya'da doğrudan yabancı yatırım incelemelerinden sorumlu kuruluş olan Alman Federal Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı ("BMWK"), devralmadan satın alma işlemi kapandıktan sonra haberdar olmuş ve ve Aeonmed Group, Dış Ticaret Yönetmeliği'nin 58. Bölümü uyarınca itirazsız bir sertifika yoluyla işlemin onaylanması için bir başvuruda bulunmuştur.

2020 yılında Almanya, Çinli işletmelerin kritik sektörlere artan yatırımlarından endişe duyan Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerden yatırımcılar tarafından istenmeyen devralmalardan yerli firmaları korumak için kuralları sıkılaştırmıştır. Sağlık ve ilaç sektörü ise, son yıllarda Alman doğrudan yabancı yatırım kontrol rejiminin sıkılaştırılmasının odak noktaları olmuştur.

Sıkılaştırılan kuralların bir sonucu olarak, devralmaya ilişkin inceleme süreci ise yaklaşık iki yıl sürmüştür. Bu, standart yasal inceleme süresinin azami altı ay olması sebebiyle inceleme süresinin uzatıldığı anlamına gelmektedir.

Yapılan doğrudan yabancı yatırım incelemesinde, BMWK genel olarak satın almanın Almanya'nın veya başka bir AB Üye Devletinin kamu düzenini veya güvenliğini veya AB'nin çıkarlarına ilişkin projeleri etkileyip etkilemediğini değerlendirmektedir. Genel olarak bu, satın almanın temel mal veya hizmetlerin arzını olumsuz etkileyip etkilemeyeceğine ilişkin işlemin etkisinin bir değerlendirmesini ve ayrıca yatırımcının geçmişinin veya faaliyetlerinin kamu düzenini veya güvenliğini etkileyip etkilemeyeceği konusunda yatırımcıyla ilgili bir değerlendirmeyi içermektedir. Bu bağlamda, bir yabancı hükümetin bir yatırımcı üzerindeki etkisi ister mülkiyet yoluyla ister finansal destek yoluyla olsun, BMWK'nın değerlendirmesinde belirleyici bir unsurdur ve Alman doğrudan yabancı yatırım kurallarında inceleme için bir kriter olarak açıkça belirtilmiştir. Bu kriter, yabancı bir hükümetin bir Alman işletmesi üzerinde siyasi nüfuz iddiasında bulunabileceğini ve dolayısıyla siyasi gündemini Alman ekonomisinde uygulayabileceğini de hesaba katmaktadır.

İnceleme aşamasının sonunda verilen BMWK'nin 27 Nisan 2022 kararı ile, Heyer Medical AG'in Aeonmed Group tarafından satın alınmasının, sağlık sektörü için temel tıbbi ürünlerin tedariki konusunda Almanya'nın kamu düzenini ve güvenliğini bozacağı tespit edilmiştir. Ayrıca BMWK'nın, kilit bir sektörde ekonomik ve teknolojik bağımlılıklar yaratarak Çin hükümetinin Alman ekonomisindeki potansiyel siyasi etkisine ilişkin endişesine de dikkat çekilmiştir.

Bu karar, Alman hükümetinin sıkılaştırılmış Alman doğrudan yabancı yatırım kurallarıyla elde ettiği araçları kullanabileceğinin ve buna istekli olduğunun bir göstergesi olsa da gelecekte benzer devralmaların her zaman yasaklanacağı anlamına gelmemektedir. Bir işlemin yasaklanması, BMWK'nın karar verme sürecinde her zaman son çare olmuştur. Genel olarak, BMWK'nın bir işlemle ilgili olarak güvenlik endişeleri geliştirmesi durumunda, genellikle yatırımcı ile Alman hükümeti arasındaki bir güvenlik anlaşmasında kararlaştırılan taahhütleri ve çareleri yatırımcıyla müzakere edilmektedir. Bu tür taahhütler ve çözümler, hedef şirketin Almanya'daki işine devam etme, tedarik yükümlülüklerini sürdürme, fikri mülkiyetin ve know-how'ın Almanya dışına aktarılmasından kaçınma veya belirli sayıda Alman üyeyi yönetim kurulunda tutma yükümlülüklerini içerebilir. Daha kritik durumlarda, BMWK, Alman hedef işinin belirli bölümlerinin satın alma veya altın hisse ile birlikte belirli iş kararları için veto hakkı veya hisselerin gelecekteki devrine ilişkin rüçhan hakları ile birleştirilmesini bile talep edebilmektedir.

Şafak Herdem, Esra Temur