ABD İhracat Kontrol Düzenlemeleri: Açık Genel Lisans Pilot Programı Kapsamında ITAR Değişiklikleri

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Savunma Ticaret Kontrolleri Müdürlüğü (The Directorate of Defense Trade Controls, “DDTC”)  tarafından 28 Eylül 2022 tarihinde; son kullanıcı, son kullanım ve/veya donanım hedefini ve açık genel lisansları değiştirme talebi başlıklı bilgi toplama bildirimi yayımlanmış ve; Açık Genel Lisans (Open General License , “OGL”) pilot programının, Yönetim ve Bütçe Ofisi'ne (Office of Management and Budget, “OMB”) sunulmasından önce kamuya açık görüş için atmış gün gün süre tanınmıştır.

Bilindiği üzere, Uluslararası Silah Ticareti Düzenlemeleri (International Traffic in Arms Regulations, “ITAR”) 123.9(a) maddesi uyarınca, herhangi bir muafiyet geçerli olmadığı sürece, savunma ürününü son kullanıcıya, nihai kullanıma veya varış yerine; yeniden satmadan, aktarmadan, yeniden aktarmadan, yeniden ihraç etmeden önce DDTC'nin yazılı onayı alınmalıdır. Bu kapsamdaki onay, normal koşullarda, transfer taleplerinin vaka bazında incelenmesi yoluyla verilmektedir.

DDTC OGL program kapsamında, önceden belirlenmiş taraflara, belirli savunma ürünlerinin transferine izin verebileceği Açık Genel Lisans (Open General License, “OGL”) mekanizması kavramını değerlendirmek ve belirli alıcıları içeren belirli düşük riskli işlemlerin, bireysel olarak incelenmesi ve onaylanması ihtiyacını ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Yapılan değerlendirmede DDTC’nin, OGL pilot programının ABD savunma sanayii ve ABD müttefikleri için ITAR ile uyumlu çalışması bakımından esneklik sağlayacağı ve savunma ürünlerinin bakım, onarım ve depolama yeteneklerini artıracağı ifade edilmiştir.

Ayrıca, ITAR 123.1(c) maddesi uyarınca DDTC; ihracat için önerilen savunma eşyasının miktarı ve değeri ile önerilen son kullanıcı, son kullanım ve nihai varış yeri hakkında bilgiler dahil olmak üzere, önerilen işleme ve başvuru formuna uygun şekilde doldurulmasına ilişkin ilgili belgeleri gerekli kılabilmektedir. Dolayısıyla, bir savunma aracının yeniden ihracatı veya yeniden transferi ile uğraşan yabancı kişi, ITAR 123.26 ve 123.9(c) maddesi uyarınca, i) Savunma ürününün tanımı, miktarı ve değeri; ii ) Teknik veriler veya savunma hizmeti dahil olmak üzere savunma ürününün açıklaması; iii) Son kullanıcının adı ve adresi ve diğer mevcut iletişim bilgileri; iv) İşlemden sorumlu gerçek kişinin adı; savunma ürününün veya savunma hizmetinin belirtilen nihai kullanımı; v) İşlem tarihi ve iletim yöntemini bildirmekle yükümlüdür.

DDTC, yurtdışına yeniden ihracat ve yeniden transfer yapmak için OGL kapsamında işlem yapmak isteyen yabancı kişilerin, işlemleri belirli bir lisans veya muafiyetle yetkilendirilmiş şekilde yapması halinde gerekli olacak kayıtların, aynı şekilde tutulmasını sağlaması gerektiğini de belirtmiş ve bu kapsamda, ITAR 123.26 maddesinde belirtilen kayıt tutma gerekliliklerini OGL'ler için yeniden düzenlemiştir.

Şafak Herdem, Elif Ergenekon