ABD İhracat Kontrol Düzenlemeleri: Rusya ve Belarus’a Yönelik Genişletilmiş İhracat Kısıtlamaları

9 Nisan 2022 tarihinde ABD Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Güvenlik Bürosu (“BIS”) aracılığıyla, Ukrayna'da devam eden saldırganlığa yanıt olarak, Rusya ve Belarus’un askeri yeteneklerini sürdürmek için ihtiyaç duyulan girdilere ve ürünlere erişimini daha da azaltmak amacıyla, ABD menşeli ve bazı yabancı üretim mal, yazılım ve teknolojilerin Rusya ve Belarus'a ihracatı ve yeniden ihracatı üzerindeki kısıtlamaları genişleten nihai bir kural (“Kural”) yayımlamıştır. BIS’ın bu aksiyonları, 2018 İhracat Kontrol Reformu Yasası (“ECRA”) yetkisi altında gerçekleştirilmiş ve 8 Nisan 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Öncelikle BIS, Rusya ve Belarus'a yönelik Ticaret Kontrol Listesindeki (“CCL”) tüm ürün kategorileri için son derece kısıtlayıcı lisans gereksinimleri uygulamıştır. Bu kapsamda ABD’nin işlemleri incelemesi, Rusya'nın savaş çabalarını desteklemek için kullanılabilecek neredeyse her türlü hassas çift kullanımlı teknoloji, yazılım veya emtiaya genişlemektedir.

Ayrıca, ABD, bu öğeleri içeren başvurulara bir ret politikası uygulayarak, Rusya ve Belarus'un bir dizi öğeye erişimini etkin bir şekilde engellemektedir. Bu kısıtlamaların, Belarus'un desteklediği Rusya'nın saldırganlığını sürdürme kabiliyetini ciddi şekilde düşürmeye devam edeceği belirtilmiştir.

ABD Ticaret Bakanı Gina M. Raimondo tarafından, BIS'in uluslararası müttefikleri ve ortakları ile iş birliği içinde getirdiği bu yeni kısıtlamaların, Amerika Birleşik Devletleri’nin, Rusya ve Belarus'un stratejik sektörlerine askeri yeteneklerini düşürmeleri için baskı uygulamaya devam edeceğini gösterdiği belirtilmiştir.

Ticaret Bakan Yardımcısı Don Graves ise, Ticaret Bakanlığı’nın, bu uluslararası ve kurumlar arası çabada üzerine düşeni yapmak için sahip olduğu yetkileri kullanmaya devam edeceğini belirtmiştir.

İhracat İdaresi Ticaret Bakan Yardımcısı Thea D. Rozman Kendler, Rusya ve Belarus’un, girdilere ve ürünlere erişimlerini barışçıl refahı sağlamak için değil, vahşet işlemek için kullandıklarına dikkat çekerek yeni kısıtlamaların Rusya ve Belarus'u daha da izole edeceğini ve askeri kapasitelerini tıkayacağını belirtmiştir

Yeni kısıtlamalar ile, Rusya ve Belarus'daki lisans gereklilikleri CCL'de belirtilen tüm kalemleri kapsayacak şekilde genişletilmekte ve CCL’de kalan tek taraflı olarak kontrol edilen teknolojinin üç kategorisine önceki Rusya ve Belarus kısıtlamaları kapsamında belirlenen ek kısıtlamalar uygulanmaktadır. Bu kategoriler, nükleer, kimyasal ve malzeme işleme ile ilgili malzeme ve ekipmanları içeren Kategori 0-2'dir. Bu kategorilerdeki öğelerin büyük çoğunluğu Rusya ve Belarus için halihazırda bir lisans gerektirse veya diğer kurumların lisanslama makamlarına tabi olsa da bu kısıtlamalar ile, belirli toksinler içeren tıbbi ürünler veya genetiği değiştirilmiş organizmalar, hidrolik sıvılar, pompalar, valfler ve daha düşük seviyeli imalat tezgâhları dahil olmak üzere belirli kompozit malzemeler içeren öğeler için yeni lisans gereklilikleri getirilmiştir.

Kısıtlama kapsamındaki bu genişlemeyle bağlantılı olarak, Kural ayrıca Rusya/Belarus için yeni Doğrudan Yabancı Ürün (FDP) Kurallarını ve CCL'deki tüm öğelere Rusya/Belarus Askeri Nihai Kullanıcıları (“MEU’lar”) için de geçerli olacaktır. Sınırlı istisnalar dışında BIS, bu tür tüm CCL öğelerini içeren başvuruları bir ret politikası kapsamında inceleyecektir.

Son olarak Kural, Belarus veya Belarus vatandaşı tarafından kaydedilen, sahip olunan veya kontrol edilen ya da charter olarak yürütülen veya kiralanan uçaklar için Lisans İstisnası AVS'yi (Uçak, Gemiler, Uzay Aracı) kullanmasını hariç tutmaktadır. Daha önceki bir düzenlemede ise, BIS benzer şekilde Rusya tarafından veya bir Rusya vatandaşı tarafından kaydedilen, sahip olunan veya kontrol edilen ya da charter olarak yürütülen veya kiralanan uçaklar için AVS'nin kullanılabilirliğini sınırlandırmıştır.

Şafak Herdem, Esra Temur