İhracat Kontrol: ABD Sanayi ve Güvenlik Bürosu’ndan Bazı Biyolojik Ekipman Yazılımlarında İhracat Kontrolü

ABD Sanayi ve Güvenlik Bürosu (“BIS”), belirli biyolojik ekipman yazılımları üzerindeki ihracat kontrollerini genişletecek kurumlar arası inceleme için bir son kural yayımlamıştır. BIS Bilgi ve Düzenleyici İşlemler Ofisi tarafından 13 Eylül 2021 tarihinde yayımlanan kural uyarınca, dijital dizi verilerinden fonksiyonel genetik elementler tasarlama ve oluşturma yeteneğine sahip otomatik nükleik asit toplayıcıların ve sentezleyicilerin çalışması için kontrol yazılımına yeni bir İhracat Kontrol Sınıflandırma Numarası ekleyerek Ticaret Kontrol Listesi’ni değiştireceği belirtilmiştir.

BIS, daha önce Kasım 2021’de önerilen biçimiyle ilgili kuralı yayımlayarak görüşe sunmuştur. Bu kural uyarınca yalnızca montajcıların ve sentezleyicilerin çalışması için kullanılan yazılımın değil, aynı zamanda bu tür yazılımların geliştirilmesi için teknolojinin de kontrol edileceği belirtilmiştir.

BIS tarafından yapılan açıklamada ihracat kontrolünün BIS'in gelişmekte olan ve temel teknoloji kontrol çabasının bir parçası olacağı açıklanmıştır. Ayrıca, yazılımın patojenler ve toksinler üretmek için kullanılabilmesi sebebiyle ihracat kısıtlamaları söz konusudur. BIS, bu tür yazılımlar üzerinde ihracat kontrollerinin olmaması sebebiyle biyolojik silah amaçları için kullanılabileceğine dikkat çekmiş ve kurumun kontrollerin etkili ve uygun olmasını sağlamak için son kural aşamasında tekrar kamu yorumlarını talep edeceğini açıklamıştır.

Şafak Herdem, Esra Temur