OFAC’ten Whitford’un Türkiye ve İtalya İştirakleri İşlemleri İçin İhlal Kararı

Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (“OFAC”), 28 Temmuz 2020 tarihinde Whitford Worldwide Company’nin (“Whitford”) Türkiye’de ve İtalya’da bulunan iştiraklerinin (“Whitford Türkiye” ve “Whitford İtalya”) ABD’nin İran yaptırım düzenlemesini ihlal etmesinden dolayı, Whitford ile 824.314,00 Amerikan Doları (“USD”) değerinde bir uzlaşma anlaşması imzalandığını açıkladı. OFAC mevzuatı tahtında Whitford tarafından gerçekleştirilen söz konusu ihlaller, aşağıdaki gibi belirtilmiştir:

2012’de ABD’nin İran yaptırım programlarında değişikliğe gidilerek ABD’li şirket veya kişiler tarafından kontrol edilen yabancı iştiraklerin de bu yaptırım programına uyması gerektiği belirtilmesine rağmen, Whitford Türkiye ve Whitford İtalya’nın, İran’a tencere kaplama materyalleri ihraç etmeye devam etmesi,

Whitford yetkilileri tarafından yanlış yönlendirmelerle satışların dolaylı yollarla ve resmi belgelerde İran’ın ismine yer vermeyecek şekilde İran’a satışların devam ettirilmesi.

Yaptırım Programlarına İlişkin Yanlış Yönlendirmeler Yapılması

OFAC’in ilgili konuya ilişkin açıklamasına göre, 2013 yılında Whitford Türkiye’nin yaptırımlara uyum konusunda bilgisi bulunmayan kendi ruhsatlandırma müdürü, yanlış şekilde Whitford’un yabancı iştiraklerinin Whitford ile İran arasında doğrudan bağlantı olmadığı sürece yasal olarak İran'a satış yapmaya devam edebileceğini tavsiye etmiştir. Bununla birlikte hem Whitford İtalya'yı hem de Whitford Türkiye'den sorumlu ABD kişisi olan Whitford'un Avrupa Genel Direktörü’nün ihracat konusu materyallerin üçüncü kişilerin elinden geçerek İran'a satış yapılmaya devam etmesine yönelik bir plan geliştirmiştir. Bunun sonucunda ise Şubat 2014'ten Aralık 2015'e kadar Whitford, Whitford Türkiye ve Whitford İtalya tarafından İran'a satış yapılarak ABD’nin İran yaptırım düzenlemeleri ihlal edilmiştir.

Ek olarak söz konusu açıklamada, Whitford’un OFAC tarafından Ocak 2016’da yayımlanan “Bir ABD Kişisinin Sahip Olduğu veya Kontrol Ettiği Yabancı Kuruluşlara İlişkin Bazı İşlemleri Yetkilendirme” başlıklı İran Genel Lisansı (H) ile yabancı iştiraklerinin İran'la olan işlemlerini büyük olasılıkla ihlal edildiğini fark ettiğini bildirdiği belirtilmiştir. Bu farkındalık sonrasında ise Whitford tarafından bu ihlal olasılıklarının araştırılması ve şirket içi soruşturma yürütülmesi amacıyla dışarıdan danışmanlık hizmeti aldığı ve OFAC’e söz konusu ihlalleri gönüllü olarak açıkladığı belirtilmiştir.

Uzlaşma Sonucu

Söz konusu anlaşmada belirtilen ihlaller için yasal maksimum para cezası tutarının 19.953.513,00 USD olmasına rağmen OFAC, Whitford'un bu ihlalleri OFAC’e gönüllü olarak açıklaması nedeniyle söz konusu para cezasının indirilmesine karar verdi. Buna göre OFAC’in ilgili kararına varırken değerlendirdiği ağırlaştırıcı ve hafifletici faktörler aşağıdaki gibidir:

Ağırlaştırıcı Faktör Olarak Değerlendirilen Hususlar

Whitford’un yaptırım uyumluluk programlarını uygulamada dikkatsizce davranması ve satışların sorunlu olduğunun Whitford’a bildirilmesine rağmen yabancı iştiraklerinin İran gibi riskli bir ülkeye dolaylı yollardan satış yapmasına yardımcı olması,

ABD kişisi olan Whitford Avrupa Genel Direktörü ve diğer üst düzey yöneticiler de dahil olmak üzere Whitford’un, söz konusu ihlaller ile ilgili işlemlerin ABD yaptırım programlarını ihlal ettiğini bilmesi ancak İran bağlantılı ticari işlemleri dolaylı kanallar üzerinden sürdürme planı geliştirerek ihlalleri kolaylaştırması,

Whitford’un, yaklaşık üç yıl boyunca 74 ticari işlemle İran'a 3,05 milyon USD değerinde ekonomik fayda sağlaması.

Hafifletici Faktör Olarak Değerlendirilen Hususlar

Söz konusu ihlallere sebep olan işlemlerden önceki 5 sene içerisinde Whitford ile ilgili OFAC tarafından herhangi bir yaptırım kararı verilmemesi,

Whitford'un bu ihlalleri OFAC’e gönüllü olarak açıklaması, soruşturma sırasında iş birliğinde bulunması ve ihlallerin farkına varıldıktan sonra Whitford tarafından iç soruşturma yürütülmesi,

Whitford tarafından ihlallerin farkına varıldıktan sonra ABD yaptırımlarına ilişkin şirket içi soruşturmaları yürütmek ve tavsiyelerde bulunmak üzere danışmanlık almak, Whitford ve tüm iştirakleri için geçerli olan ve tüm Whitford çalışanlarının uyması gereken ve Whitford'un bulunduğu tüm ülkelerdeki ticari uyum yasalarına uyma taahhüdünü içeren şirketsel Davranış Kuralları oluşturmak ve Avrupa Direktörü’nün Yönetim Kurulundan çıkartılması da dahil olmak üzere çok sayıda yönetimsel karar almak.

Şafak Herdem, Deniz Çelikkaya