ABD’den Çin’e Karşı Teknoloji Kontrol Tedbirleri: Temiz Ağ (Clean Network) Programı

ABD Dışişleri Bakanlığı (“Bakanlık”) 5 Ağustos 2020 tarihinde resmi internet sitesi üzerinden ABD’nin Clean Network programının kapsamının genişletilmesine ilişkin bir basın bildirisi yayımlamıştır. Buna göre, ABD’nin kritik telekomünikasyon ve teknoloji altyapısını Çin Komünist Partisi’ne karşı bazı aksiyonlar alınarak korunması hedeflenmekte ve bu kapsamda beş yeni program uygulamaya konulmuştur.

Bildiriye göre söz konusu programlar, uluslararası kabul görmüş dijital güven standartlarına dayanmaktadır ve 5G ağları üzerinden yurt dışındaki ve ABD’deki ABD diplomatik tesislerine giden verileri güvence altına almak için Bakanlık tarafından 29 Nisan 2020'de duyurulan ve Huawei tabanlı 5G ekipmanlarının bu tesislerde ve çevresinde kullanılmasını etkin bir şekilde yasaklayan 5G Clean Path girişimi üzerinden doğmuştur.

Clean Carrier: China Telecom gibi güvenilir olmadığı belirlenen Çin operatörlerin ABD ulusal güvenliğine karşı tehdit arz ettiğinin düşünülmesi sebebiyle, bu operatörlerin ABD’ye ve ABD’den uluslararası telekomünikasyon hizmeti vermesinin engellenmesi.

Clean Store: Tiktok gibi güvenilir olmadığı belirlenen Çin mobil uygulamaların ABD ulusal güvenliğine karşı tehdit arz ettiğinin düşünülmesi sebebiyle bu tür güvenilmeyen uygulamalarının ABD mobil uygulama mağazalarından kaldırılması.

Clean Apps: Huawei gibi güvenilir olmadığı belirlenen Çin akıllı telefon üreticilerinin güvenilen ABD ve yabancı mobil uygulamaları kendi uygulama mağazalarından önceden yüklemesini veya başka bir şekilde indirmeye sunmasının önlenmesi.

Clean Cloud: Alibaba, Baidu ve Tencent gibi güvenilir olmadığı belirlenen şirketlerin de erişiminin bulunduğu bulut tabanlı sistemlerde, ABD vatandaşlarının kişisel bilgilerinin ve COVID-19 aşı araştırması dahil olmak üzere ABD’li şirketlerin fikri mülkiyetinin depolanmasının ve işlenmesinin önlenmesi.

Clean Cable: ABD’yi küresel internete bağlayan deniz altı kablolarının, Çin tarafından hiper ölçekte istihbarat toplaması için bozulmamasının sağlanması.

Özellikle açıklanan bu yeni programlardan "clean store" ve "clean apps" , Çin uygulamalarını ABD mobil uygulama pazarlarından ve popüler ABD uygulamalarını Çin mobil uygulama pazarından çıkarılmasın amaçlandığı, böylece Çin Komünist Partisi ile ABD arasında yaşanan gerginlik nedeniyle ABD’nin Çin’e karşı aldığı aksiyonlara bir yenisi daha eklenmiş olduğu değerlendirilmektedir.

Şafak Herdem, Deniz Çelikkaya