Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 17 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik, ihracat ve ithalat süreçlerini de etkileyen düzenlemeleri haiz olduğundan bu alanlarda faaliyet gösteren kişi ve kurumları ilgilendirir niteliktedir.
Kapsamı Nedir ve Nasıl Uygulanacak?
Yönetmelik, 6316 Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’a tabi silah vasfında olmayan, kurusıkı diye de tabir edilen silahlar kapsamında düzenlemeler getirmektedir. 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun’a dayanarak hazırlanan Yönetmelik ile 2 Mayıs 2008 tarih ve 28684 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmelik’in geçici maddesi ile geçiş hükümleri düzenlenmiş; Yönetmelik’in yayım tarihinden önce alınan üretim izin belgesi kapsamında üretilerek piyasaya arz edilen ürünlerin piyasada bulunabileceği öngörülmüştür. Yönetmelik’in yayımı tarihinden itibaren 1 yılın sonunda piyasaya arz edilmeyen ürünler ise Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu’nda imha edilmek üzere kolluk birimlerine teslim edilecektir. Yine Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten önce üretilen silahların kriminal laboratuvarlarında bulunan numuneleri de yürürlüğe giriş tarihinden itibaren beşinci yılın sonunda Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na teslim edilecektir.
Yönetmelik kapsamında üreticiler almış oldukları genel satış ve ihracat amaçlı üretim izin belgelerini 1 yıl içerisinde yenilemedikleri takdirde, üretim izin belgelerinin tamamı iptal olacaktır. Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten önce ihracat amaçlı imal edilmiş olan ses ve gaz fişeği atabilen silahların ihracı ise sadece üretici firma tarafından yapılabilecektir.
Düzenlemeler Nelerdir?
İhracat Kapsamında
Sadece yurt dışı piyasaya satılmak üzere üretilen ürünler ilgili Yönetmelik’in ihracata ilişkin hükümlerine tabi olacaktır. Lakin bu durumun istisnası Türkiye Gümrük Bölgesi’nden hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere geçici olarak ihraç edilen serbest dolaşımdaki eşyalar olup, yurt dışına gönderilen yarı mamul ürünlerin yurt içine geri getirilmesinde ihracat hükümleri uygulanmayacaktır.
İhracat amaçlı verilen üretim izin belgeleri kapsamında üretilerek ihraç edilmiş olan ses ve gaz fişeği atabilen silahların, çeşitli sebeplerden dolayı iade edilmesi veya yurt dışı fuarlarda sergilenmek veya test amacıyla yurt dışına çıkartılanların geri getirilmesi durumunda üretim esasları kapsamında düzenlenen, ihracat amacıyla üretilenler de aranmayacaklar dahil, bütün hususlara uymadığı takdirde bu silahlar yurt içi piyasaya arz edilemeyecektir.
İçişleri Bakanı veya Dışişleri Bakanınca onaylı talep doğrultusunda, belirlenen ülkelere yapılan ihracata yönelik son kullanıcı belgesinin istenebileceği öngörülmüştür. İhraç edilen ürünlerin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (“GTIP”) kodu yanlış beyan edildiği takdirde ilgili ruhsat ve/veya üretim izin belgeleri 2 yıl süre ile askıya alınacak, tekrarı halinde ise askıya alma süresi son askıya alınma süresinin 2 katı olarak uygulanacaktır.
İthalat Kapsamında
Yönetmelik kapsamındaki silahların ithalinde, kuruluş izni bulunan firmanın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na müracaat ederek ön ithal yazısı talep etmesi öngörülmüştür. Bunu müteakiben sürecin tamamlanması için ön ithal izin yazısı, ithalatı düşünülen modele ilişkin numune ve onaylanmış teknik resim ile İçişleri Bakanlığı’na başvurulmalıdır. İthalatı için izin talep edilen ürünün, jandarma ve polis kriminal laboratuvarları tarafından mevzuattaki üretim esaslarına uygun olduğu tespit edildiği takdirde İçişleri Bakanlığı tarafından ithalata izin verilir.
Silah aksamına ilişkin ithalat ise sadece mevcut üretim izin belgelerindeki ürünlerde kullanılacağı hallerde, nihai ürün üretmek üzere üretim izin belgesi alan firmalarca gerçekleştirilebilmektedir. Bu takdirde üretim izin belgesindeki ürünlerden hangisi kapsamında kullanacağı, kullanıma ilişkin taahhütname ve talep edilen miktar bilgileri ile İçişleri Bakanlığı’na müracaat edilerek ithalat izni alınabilmektedir. İhracattaki düzenlemeye benzer bir şekilde ithalat kapsamında da süreci ilgili usul ve esaslara uygun bir şekilde yürütmeyen firmalar hakkında yaptırım öngörülmüş; ses ve gaz fişeği atabilen silah aksamını ithal eden firmanın, ilgili ürünleri bu madde kapsamı dışında kullandığının tespiti durumunda, almış olduğu tüm üretim izin belgelerinin 3 ay süre ile askıya alınacağı düzenlenmiştir.
Yazar: Av. Kaan Erdoğan