Avrupa Birliği Yaptırımları: Altın İthalat Yasağı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Avrupa Komisyonu (“Komisyon”) tarafından, 27 Temmuz 2022 tarihinde Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırganlığının ardından kabul edilen yaptırımlarla ilgili altın ithalat yasağına ilişkin Sık Sorulan Sorular (“SSS”) yayımlanmıştır.

Öncelikle SSS ile, AB’nin neden altın ithalat yasağı getirdiği ve bu yasağın neleri kapsadığına ilişkin açıklama yapılmıştır. Buna göre, G7, Rusya üzerindeki ekonomik baskıyı daha da artırmak için eşgüdümlü eylemin gerekliliği konusunda anlaşmıştır. Altın yasağı, AB yaptırımlarını G7 ortaklarının yaptırımlarıyla daha da uyumlu hale getirmektedir.

AB yaptırımları, Rusya'nın enerjiden sonra en önemli ihracatını oluşturan altının doğrudan veya dolaylı ithalatını, satın alınmasını veya transferini, (AB) 833/2014 sayılı Konsey Tüzüğü’nün (“Konsey Tüzüğü”) 3(o) maddesi uyarınca 22 Temmuz 2022 tarihinden itibaren yasaklamaktadır.

İşbu altın yasağı, Konsey Tüzüğü’nün Ek XXVI’sinde listelenen altınlar, yani platinle kaplanmış altın, işlenmemiş veya yarı işlenmiş formlarda, toz halinde, altınla kaplanmış metaller dahil ancak diğer değerli metalleri içeren süpürmeler hariç altının döküntü ve hurdaları ve altın sikkeler için geçerlidir.

Bununla birlikte bu yasak, (i) Rusya menşeili ve (ii) 22 Temmuz 2022 tarihinden sonra Rusya'dan AB’ye veya herhangi bir üçüncü ülkeye ihraç edilmişse altın için geçerlidir. Bu, 22 Temmuz 2022 ve sonrasında AB'ye ithal edilen böyle bir malın yasak kapsamına girmemesi için, ithalatçının gümrük makamlarına malın 22 Temmuz 2022 tarihinden önce Rusya'dan ihraç edildiğine dair bir kanıt sunması gerektiği anlamına gelmektedir. Bu nedenle, bu yasak, örneğin 22 Temmuz 2022 tarihinden önce Rusya'dan ihraç edilmişse, Üye Devletler genelinde merkez bankaları, yatırımcılar, şirketler veya emeklilik fonları tarafından halihazırda tutulan Rus menşeili altınlar için geçerli değildir. Yasak, Konsey Tüzüğü’nün 3(o) maddesinin 4. fıkrası uyarınca finansman, teknik ve diğer ilgili yardımlar için de geçerlidir.

Bir diğer SSS ile, işlenmiş altının da yasakla ilgili olduğu belirtilmiştir.  Yasak, aşağıdaki şartları yerine getirmesi halinde, Konsey Tüzüğü’nün 3(o) maddesinin 2. fıkrasına göre işlenmiş altın için geçerlidir: (i) Konsey Tüzüğü Ek XXVI'de listelenen ürünler, (ii) üçüncü bir ülkede işlenmiş ürünler ve (iii) Konsey Tüzüğü’nün 3(o) maddesinin 1. fıkrasında yasaklanan ürünlerin, yani Konsey Tüzüğü Ek XXVI'da listelenen Rusya menşeili ve 22 Temmuz 2022 tarihinden sonra Rusya'dan ihraç edilen altınların dahil edilmesi.

22 Temmuz 2022 tarihinde ve sonrasında AB'ye ithal edilen bu tür malların yasak kapsamına girmemesi için, ithalatçının gümrüğe Rusya'dan üçüncü ülkeye ihracatın 22 Temmuz 2022 tarihinden önce gerçekleştiğine dair bir kanıt sunması gerektiği belirtilmiştir.

Bununla birlikte, altın takının yasağa dahil olup olmadığı ve Rusya'ya ve Rusya'dan altın takılarla seyahat edilip edilemeyeceği sorularına açıklık getirilmiştir. Bu kapsamda, Rusya menşeili ve 22 Temmuz 2022 tarihinden sonra Rusya'dan ihraç edilen altın takıların doğrudan veya dolaylı olarak AB’ye ithalatı, satın alınması veya devredilmesi, Konsey Tüzüğü’nün 3(o) maddesinin 3. Fıkrası uyarınca yasaktır ve Konsey Tüzüğü’nün Ek XXVII’sinde listelenmiştir.

Ancak yasak, Avrupa Birliği'ne seyahat eden gerçek kişilerin veya onlarla seyahat eden birinci dereceden ailelerinin üyelerinin kişisel kullanımı için altın takılar, bu kişilere ait olduğu ve satışa yönelik olmadığı sürece geçerli değildir. Benzer bir muafiyet, Konsey Tüzüğü’nün Ek XVIII’inde yer alan lüks mallar listesinde yer alan altın takıların ihracatı için de geçerlidir.

Son olarak, altın yasağının başka istisnalarına değinilmiştir. Buna göre, Rusya'da uluslararası hukuka göre dokunulmazlıklardan yararlanan diplomatik misyonlar, konsolosluklar veya uluslararası kuruluşların resmi amaçları için gerekli olan altın için de Konsey Tüzüğü’nün 3(o) maddesindeki yasak uygulanmayacaktır. Üye Devletlerin yetkili makamları, Rusya ile resmi kültürel işbirliği bağlamında ödünç verilen, kültür malları olarak belirlenen altının transferine veya ithalatına da izin verebilmektedir. Geçici olarak ithal edilen bu altın kültür ürünlerinin yeniden ihracatı, Konsey Tüzüğü’nün 3(h) maddesinin 1 ve 4'üncü fıkraları uyarınca yetkili bir merci tarafından müteakip bir ihracat iznine tabi olmalıdır.

Şafak Herdem, Esra Temur