TR-TR 
EN-US 
7 Nisan 2022 tarihinde, Sanayi ve Güvenlik Bürosu (“BIS”), Ticaret Bakanlığı tarafından Rusya'ya uygulanan kapsamlı ihracat kontrolleriyle ilgili devam eden ihracat ihlalleri nedeniyle üç Rus Havayolunun – Aeroflot, Azur Air ve UTair – ihracat imtiyazlarını reddeden emirler yayımlamıştır. Bu üç Geçici Ret Emri (“TDO”) 180 gün için verilmiş ve yenilenebilir olmakla birlikte bu havayollarının Amerika Birleşik Devletleri'nden yapılan ihracatlar ve yeniden ihracatlar dahil İhracat İdaresi Regülasyonu’na (“EAR”) tabi işlemlere katılma hakkını sona erdirmektedir.
Bir TDO'nun düzenlenmesi, EAR kapsamındaki en önemli sivil yaptırımlardan biri olmakla birlikte yakın veya devam eden bir ihracat kontrol ihlalini önlemek için bir şirketin veya bireyin ihracat ayrıcalıklarını reddetmek için İhracat Uygulamasından Sorumlu Ticaret Bakan Yardımcısı tarafından verilmektedir. Bu TDO'lar ise, 2018 İhracat Kontrol Reformu Yasası (“ECRA”) ve onun uygulama düzenlemeleri olan EAR yetkisi altında yayımlanmıştır.
ABD Ticaret Bakanı Gina M. Raimondo, bu düzenleme ile sadece Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen ürünlere erişimlerini değil, aynı zamanda yurtdışından ABD menşeli ürünlerin yeniden ihracatını da kestiklerini belirtilirken Ticaret Bakan Yardımcısı Don Graves ise ABD'nin Rusya'ya yeni lisans gerekliliklerine tabi olan ürünlerin ihracatının, geçen yılın aynı dönemine göre değer olarak yüzde 99 oranında azaldığından, Ticaret Bakanlığı'nın ihracat kontrollerinin etkisini şimdiden gördüklerini açıklamıştır.
İhracat Uygulamasından Sorumlu Ticaret Bakan Yardımcısı Matthew Axelrod ise, Rusya'ya uyguladıkları kapsamlı ihracat kontrollerini ihlal eden şirketlerin kendilerini Ticaret Bakanlığı yaptırımlarının hedefi olarak bulacaklarını belirtmiştir.
BIS tarafından işbu TDO'ların, Rusya'nın Ukrayna'yı sebepsiz ve vahşice işgaline yanıt olarak BIS tarafından alınan ilk yaptırım eylemlerini temsil ettiği ve bu şirketlerin ihracat ayrıcalıklarındaki ciddi kısıtlamanın, Rusya'daki ve dünyanın geri kalanındaki taraflara ABD yasal yetkileri önemli, geniş kapsamlı olduğuna ve ABD yasalarını ihlal ettiği tespit edilen tarafların küresel ticarete erişimi üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olabileceğine dair bir hatırlatma olduğuna dikkat çekilmiştir.
Bununla birlikte, BIS’in, bir dizi güçlü düzenleyici eylemde bulunarak ve sivil havacılık sektöründe EAR'ın olası ihlalleri konusunda küresel topluluğa duyuru yayınlayarak Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yanıt olarak Ticaret Bakanlığı'nın çabalarına öncülük ettiği belirtilmiştir.
Öncelikle, 24 Şubat 2022 tarihinde BIS, Ticaret Kontrol Listesindeki herhangi bir uçak veya uçak parçasının Rusya'ya ihracatı, yeniden ihracatı veya ülke içi transferi için bir lisans gerekliliği de dahil olmak üzere, Rusya'ya yönelik havacılıkla ilgili öğeler üzerinde kapsamlı kontroller uygulamaya koymuştur.
Ayrıca, 2 Mart 2022 tarihinde BIS, Rusya veya Rusya vatandaşı tarafından kaydedilen, sahip olunan veya kontrol edilen ya da charter olarak yürütülen veya kiralanan herhangi bir uçağı, Uçak, Gemi ve Uzay Aracı (“AVS”) lisans istisnası için uygun olmaktan hariç tutmuştur. Aynı zamanda, %25'ten fazla kontrol edilen ABD menşeli içeriğe sahip herhangi bir ABD menşeli uçak veya yabancı uçak, örneğin, Rusya'ya aitse veya işletiliyorsa ve Rusya'ya ihraç ediliyorsa, lisans şartına tabi olacaktır.
18 Mart 2022 tarihinde BIS, büyük olasılıkla EAR'ı ihlal ediyor olmaları sebebiyle takip ettiği özel ve ticari uçakların bir listesini yayımlamıştır. Bu eylem, kamuoyuna, BIS'den izin alınmaması, listedeki veya Rus taraflarına ait herhangi bir uçağın EAR'ı ihlal ederek işletilmesi veya hizmet verilmesinin önemli hapis cezaları, para cezaları, ihracat ayrıcalıklarının kaybı veya diğer kısıtlamalarını içerebilen BIS'den yaptırım eylemlerine yol açabileceğini bildirmiştir.
BIS’in, 30 Nisan 2022 tarihinde listeyi güncellediği ve koşullar elverdikçe listeyi korumaya ve güncellemeye devam edeceği de açıklanmıştır.
Aeroflot, Utair ve Azur Air, gerekli BIS yetkisi olmadan EAR'a tabi kontrollü uçakları çalıştırarak EAR tarafından yasaklanan davranışlarda bulunmuş ve bulunmaya devam etmektedir. EAR kapsamında, belirtilen havayolları tarafından Rusya'ya gerçekleştirilen tüm uluslararası uçuşlar, BIS'den ihracat veya yeniden ihracat lisansı gerektirmektedir. Ek olarak, 2 Mart 2022'den sonra gerekli BIS lisansı olmadan Rusya'ya yeniden ihraç edilen uçaklarla aynı havayolları tarafından yapılan herhangi bir Rusya içindeki uçuşları da bir ihlalin gerçekleştiğini veya gerçekleşmek üzere olduğunu bilerek işlemlere devam etmeyi yasaklayan Genel Yasak On'u (“GP10”) ihlal etmektedir.
Aeroflot, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, Moskova, Rusya'ya gidiş ve dönüş uçuşlarında sırasıyla, Pekin, Çin'den/Çin'e uçuşlar; Delhi, Hindistan’a; Antalya ve İstanbul, Türkiye’ye ve Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri’ne EAR'a tabi olan birden fazla uçak işletmiştir. Aeroflot daha sonra aynı uçaklardan bazılarını sırasıyla Moskova, Rusya ve Vladivostok, Rusya ve Petropavlovsk-Kamchatsky, Rusya arasındaki iç uçuşlarda kullanmıştır.
Azur Air ise, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, Moskova, Rusya'ya gidiş ve dönüş uçuşlarında sırasıyla, Antalya/Türkiye'ye; Male, Maldivler’e; Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri’ne ve Nha Trang, Vietnam’a EAR'a tabi olan birden fazla uçak işletmiştir. Azur Air daha sonra aynı uçaklardan bazılarını sırasıyla Moskova, Rusya ve Samara, Rusya; Irkutsk, Rusya; Kaliningrad, Rusya; Mineralnye Vody, Rusya ve Novosibirsk, Rusya arasındaki iç hat uçuşlarında kullanmıştır.
Son olarak UTair, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, Moskova, Rusya'ya gidiş ve dönüş uçuşlarında sırasıyla, Hucend ve Duşanbe, Tacikistan'a; Erivan, Ermenistan’a; Bakü ve Gence, Azerbaycan’a; Cidde, Suudi Arabistan’a ve Taşkent, Özbekistan’a EAR'a tabi olan birden fazla uçak işletmiştir. UTair daha sonra aynı uçaklardan bazılarını sırasıyla Moskova, Rusya ve Syktykar, Rusya ve Ukhta, Rusya arasındaki iç uçuşlarda kullanmıştır.
Şafak Herdem, Esra Temur
