Kuş Çarpmalarından Kaynaklı Hasar Sorumluluğu ve Air France Kararı

Fransa'da yakın zamanda gerçekleşen kuş çarpması sonucu uçak hasarında mahkeme ilginç bir karar verdi. Air France'a ait Airbus A321 numaralı uçak sabah saatlerinde Tulus Havalimanı'ndan kalkış gerçekleştirdikten hemen sonra kuş çarpması sonucu ağır zarar gören motoru nedeni ile acil iniş yapmak zorunda kalmıştır. Kalkış gerçekleştirilmeden önce Hayvan Tehlikelerini Önleme Kurumu (SPPA) bölgede kuş olduğunu bildirmiş ve başka bir uçak tarafından da kuşların varlığı nedeni ile uyarılan Airbus A321, kalkış izninin verilmesi ile kalkışı gerçekleştirmiştir. Havayolu şirketi daha sonra oluşan zararları nedeni ile havalimanına dava açmıştır.

Yerel mahkeme dava karşısında, olaya dahil olan bütün tarafları sorumlu bulmuştur; Devlet hava trafiği kontrolünü sağlaması gereken taraf olarak uyarılara rağmen kalkışa izin verdiği için, Hayvan Tehlikelerini Önleme Kurumu (SPPA) gerekli önlemleri almadığı için, Tulus Havalimanı denetim yükümlülüğü nedeni ile denetimci olarak önlemlerin alınmamış olmasından sorumlu olduğu için ve son olarak Havayolu Air France kendisine yapılan uyarıları dikkate almadığı için sorumlu bulunmuştur. Bu karara yapılan itirazlar ve davanın yüksek mahkemelere gitmesi sonrasında son kararı veren Danıştay,  hava trafiği kontrolünü sağlaması gereken devleti ve altyüklenici olan SPPA'yi sorumlu bulmuş ve motor hasarı için tazminata mahkum etmiştir.

Kuş çarpmaları sonucu oluşan hasar uçuş güvenliğini ciddi şekilde etkileyen ve maddi hasara ve bazı durumlarda can kaybına yol açabilen bir durum ve dünyada nerdeyse yılda 5,000 veya 6,000 kere gerçekleşen bu olay, 1.2. milyar dolara kadar mal olabilen kazalara yol açmakta. Peki, bu durumda hasara kim katlanacaktır?

Her ne kadar kesin bir kural koyulmamış olsa ve olayların doğasına göre sonuçlar farklılık gösterse de Fransa'da gerçekleşen bu dava sonucu Danıştay'ın vermiş olduğu karardan sonra çıkarılabilecek iki değerlendirme:

Hava trafiğini kontrol eden kurumun kalkış izni vermesi sonucu, havayolunun uçuştan doğabilecek riskleri bilmesine rağmen sorumsuz olduğu ve dolayısı ile olası bir kuş çarpmasından dolayı havayolunun sorumlu tutulamayacağı, aynı zamanda havalimanlarının alt yüklenicileri nedeni ile her zaman sorumlu olmadığıdır. Havalimanlarının sorumlu tutulabilmesi için denetim yükümlülüklerini yerine getirmemiş ve gerekli özeni göstermemiş olmaları gerekmektedir.