EN 
TR 
Rusya'nın Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerini bağımsız oluşumlar olarak tanıması ve Rus birliklerini resmen görevlendirmesi kararının ardından Ukrayna Krizi kötüleşmeye devam ederken, Avrupa Birliği tarafından ilk yaptırım seti uygulamaya koyulmuştur. Bu kapsamda Avrupa Birliği Konseyi tarafından, 23 Şubat 2022 tarihinde, Rusya’nın Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını baltalayan veya tehdit eden eylemlere ilişkin kısıtlayıcı tedbirlerle ilgili olarak Yönetmelik ve Konsey Kararları yayımlanmıştır.
Yaptırımların dayandığı Yönetmelik ve Kararlar şunlardır:
– 23 Şubat 2022 tarihli ve (AB) 2022/259 sayılı Konsey Tüzüğü
-23 Şubat 2022 tarih ve (AB) 2022/260 sayılı Konsey Uygulama Tüzüğü
-23 Şubat 2022 tarih ve (AB) 2022/261 sayılı Konsey Uygulama Tüzüğü
-23 Şubat 2022 tarihli (AB) 2022/262 sayılı Konsey Tüzüğü
– 23 Şubat 2022 tarihli (AB) 2022/263 sayılı Konsey Tüzüğü
– 23 Şubat 2022 tarih ve 2022/264 sayılı Konsey Kararı
– 23 Şubat 2022 tarih ve 2022/265 sayılı Konsey Kararı
– 23 Şubat 2022 tarih ve 2022/266 sayılı Konsey Kararı
– 23 Şubat 2022 tarih ve 2022/267 sayılı Konsey Kararı
AB tarafından yayımlanan yaptırımlar; AB içinde veya dışında bulunan AB vatandaşları, bir AB Üye Devletinin yasalarına göre kurulmuş veya oluşturulmuş AB içinde veya dışında herhangi bir tüzel kişi, kurum veya kuruluşlar, AB içinde tamamen veya kısmen yapılan herhangi bir iş için, AB sınırları içinde, bir AB Üye Devletinin yargı yetkisi altındaki herhangi bir uçak veya gemi için geçerlidir.
AB'nin Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar geniş kapsamlı olmakla birlikte çeşitli sektörleri ve bireyleri kapsamaktadır.
Kişilere ve Teşebbüslere Uygulanan Yaptırımlar
Yaptırımlar ile AB, Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığının tanınması lehinde oy kullanan Rusya Federasyonu Devlet Duması’nın 336 üyesini yaptırım listesine almıştır. Bunlar, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını baltalayan veya tehdit eden eylemlere ilişkin kısıtlayıcı önlemlere ilişkin 269/2014 Sayılı (AB) Tüzüğünün uygulanmasına ilişkin 23 Şubat 2022 tarih ve (AB) 2022/261 sayılı Konsey Uygulama Tüzüğü Ekinde listelenmiştir. Ayrıca, 26 yüksek profilli kişi ve teşebbüs yaptırım listesine alınmıştır.
AB yaptırımları kapsamında her zaman olduğu gibi, yaptırım listesine alma, varlıkların dondurulmasını ve herhangi bir fonun veya ekonomik kaynağın doğrudan veya dolaylı olarak yaptırım listesine alınan kişi ve kuruluşların yararına veya yararına kullanılabilir hale getirilmesinin yasaklanmasını içerir. Bu yasak çok geniştir ve yaptırım listesine alınan kişi veya kuruluşların yanı sıra bu tür yaptırım listesine alınan kişi veya kuruluşların sahip olduğu veya kontrol ettiği kişilere değerli herhangi bir şeyin sunulmasını da esasen engellemektedir. Yaptırım listesine alınma durumu aynı zamanda AB seyahat yasağı sonucunu doğurur.
Yaptırım uygulanan teşebbüsler arasında yer alan Bank Rossiya, PROMSVYAZBANK ve VEB.RF ile ilgili olarak, 23 Şubat 2022'den önce bu kuruluşlarla akdedilen muhabir bankacılık ilişkileri de dahil olmak üzere söz konusu fonların veya ekonomik kaynakların 24 Ağustos 2022 tarihine kadar fesih için gerekli olduğu durumlarda, operasyonların, sözleşmelerin veya diğer anlaşmaların bu kuruluşlara ait belirli donmuş fonların veya ekonomik kaynakların serbest bırakılmasına veya belirli fonların veya ekonomik kaynakların bu teşebbüslere sunulmasına izin veren bir derogasyon vardır.
Finansal kısıtlamalar
Yaptırımlar, Rusya'yı, hükümetini ve merkez bankasını finanse etmek için sektörel bir yasak getirmekle birlikte bunların AB'nin sermaye ve finansal piyasalarına ve hizmetlerine erişimlerini kısıtlamayı hedeflemektedir.
Yaptırımlar, Rusya ve hükümeti, Rusya Merkez Bankası ve Rusya Merkez Bankası adına veya Rusya Merkez Bankası yönünde hareket eden herhangi bir tüzel kişi, teşebbüs veya kurum tarafından 9 Mart 2022'den sonra ihraç edilen devredilebilir menkul kıymetler ve para piyasası araçlarının doğrudan veya dolaylı olarak satın alınmasını, satılmasını, ihracına yönelik yatırım hizmetleri veya yardım sağlanmasını veya başka bir şekilde işlem yapılmasını yasaklamaktadır. Ayrıca, doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir yeni borç veya kredi vermek için herhangi bir düzenleme yapmak veya herhangi bir düzenlemenin parçası olmak da yasaktır.
Bu yaptırımların bazı istisnalar vardır. Belirli şartların yerine getirilmesi şartıyla 23 Şubat 2022 tarihinden önce akdedilen sözleşme kapsamında yapılan kesintiler veya ödemeler yukarıda sayılan kısıtlamalardan istisnadır.
Bir diğer istisna ise, ihracat veya ithalat sözleşmelerinin yürütülmesi için gerekli olan başka bir üçüncü Devletten mal ve hizmetler için yapılan harcamalar dahil olmak üzere AB ile herhangi bir üçüncü Devlet arasında mal ve mali olmayan hizmetlerin yasaklanmamış ithalat veya ihracatı için finansman sağlamak için belirli ve belgelenmiş bir amacı olan borçlar veya kredilerdir.
Bu finansal kısıtlamalar, büyük ölçüde Rusya'nın Kırım ve Sivastopol'u ilhakı ışığında uygulanan yaptırımlar kapsamında bazı Rus kuruluşlarına yönelik halihazırda mevcut olan kısıtlamaları yansıtmaktadır.
Ukrayna Hükümetinin Kontrolü Altında Olmayan Donetsk ve Luhansk Bölgelerindeki Ticaret Kısıtlamaları
Bu yaptırımlar ayrıca Ukrayna hükümetinin kontrolü altında olmayan Donetsk ve Luhansk'ın ayrılıkçı bölgelerini de hedef almakta ve aşağıdakileri içermektedir:
– Donetsk ve Luhansk Bölgeleri menşeili mallar için bir ithalat yasağı
-Doğrudan veya dolaylı olarak, bu tür malların ithalatıyla ilgili finansman veya mali yardımın yanı sıra sigorta ve reasürans sağlama yasağı
-Aşağıdaki sektörlerde kullanıma uygun, listelenmiş belirli mallar ve teknolojiler için ihracat yasağı:
· Ulaşım
· Telekomünikasyon
· Enerji
· Petrol, gaz ve maden kaynaklarının araştırılması, araştırılması ve üretimi
– İhracat yasağına tabi mal ve teknolojiyle ilgili doğrudan veya dolaylı olarak teknik yardım veya aracılık hizmetlerinin sağlanması veya bu ürünlerin kullanım için Donetsk ve Luhansk Bölgelerindeki herhangi bir gerçek veya tüzel kişiye, teşebbüse veya kuruma sağlanması, üretilmesi, bakımı ve kullanımı ile ilgili yasak;
– İhracat yasağına tabi mallar ve teknolojiyle ilgili olarak bu bölgelerdeki herhangi bir gerçek veya tüzel kişiye, kuruluşa veya kuruluşa doğrudan veya dolaylı olarak finansman veya mali yardım sağlamanın veya bu ülkelerde kullanım için yasaklanması;
– İhracat yasağına tabi sektörlerde, malların ve teknolojinin menşeinden bağımsız olarak, bu bölgelerdeki altyapıya doğrudan ilişkin teknik yardım veya aracılık, inşaat veya mühendislik hizmetleri sağlama yasağı
– Donetsk ve Luhansk Bölgelerinde bulunan gayrimenkullerin yeni edinilmesi veya mülkiyete ilişkin mevcut katılımın genişletilmesi yasağı;
– Donetsk ve Luhansk Bölgelerindeki varlıkların mülkiyetine veya kontrolüne ilişkin yeni herhangi bir katılımın elde edilmesinin veya mevcut herhangi bir katılımın genişletilmesinin yasaklanması
– Donetsk ve Luhansk Bölgelerindeki bir teşebbüse herhangi bir borç veya kredi verme veya başka bir şekilde, öz sermaye dahil olmak üzere finansman sağlama veya bu tür bir kuruluşa finansman sağlamak için belgelenmiş amaçlar için herhangi bir kredi verme veya herhangi bir düzenlemenin parçası olma yasağı
– Donetsk ve Luhansk Bölgelerinde veya bu bölgelerdeki bir kuruluşla herhangi bir iş ortaklığı kurma yasağı
– Donetsk ve Luhansk Bölgelerinde yukarıda sıralanan faaliyetlerle doğrudan ilgili yatırım hizmetleri sağlama yasağı
– Donetsk ve Luhansk Bölgelerinde turizm hizmetlerinin sağlanmasının yasaklanması
Bu yasakların bazı istisnaları vardır. Örneğin, ithalat yasağı, AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşması kapsamında Ukrayna Hükümeti tarafından menşe belgesi verilen mallar için geçerli değildir.
23 Şubat 2022'den önce akdedilen sözleşmelerden kaynaklanan icra yükümlülükleri için de belirli istisnalar vardır. Bunlar genellikle yetkili AB Üye Devlet makamına en az beş ila on iş günü arasında değişen bir önceden bildirim şartına tabidir. Bu istisnalar genellikle sadece yasağa bağlı olarak 24 Mayıs 2022 veya 24 Ağustos 2022 gibi belirli bir tarihe kadar icra edilmesi için de geçerlidir.
Resmi amaçlar, hastaneler veya tıbbi kullanıma yönelik ekipmanlar gibi belirli sınırlı durumlarda, aksi takdirde yasaklanacak çeşitli faaliyetler için izin talep etme imkanı da vardır.
Şafak Herdem, Esra Temur
