ABD’den HUAWEI’ye İhracat Yasağı

Amerika Birleşik Devletleri (“ABD”) Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Dairesi (“BIS”) tarafından 15 Mayıs 2020 tarihinde yayımlanan ara karar (final interim rule) uyarınca, İhracat İdaresi Yönetmelikleri (Export Administration Regulations, “EAR”) doğrudan yabancı ürün ihracat kuralları Huawei Technologies Company (“Huawei”) özelinde genişletilerek yaptırıma tabi kişi ve kurumlar listesinde (entity list) yer alan Huawei ve Huawei’nin  114 ilgili kuruluşuna, EAR’a tabi belirli ürünlerin tedariki kısıtlamalar kapsamına alındı.

BIS’in ara kararı uyarınca üretim faaliyetleri tahtında aşağıda belirtilen ve ABD ihracat kontrollerine tabi olmakla birlikte ABD sınırları dışında üretilen ABD menşeli olmayan ürünlerin BIS tarafından ihracatına izin verilmediği durumlarda Huawei’ye tedariki yasaklanmış oldu:

– Huawei ve Huawei’nin ilgili kuruluşlarının ABD teknolojisi veya altyapısı kullanılarak geliştirdiği veya ürettiği ABD ticaret kontrol listesi (US Commerce Control List, “CCL”) kapsamında yer alan yazılım ve teknolojilerinin doğrudan ürünü olan öğeler (yarı iletken tasarımları gibi)

– Huawei ve Huawei’nin ilgili kuruluşlarının tasarım tanımlamalarından türeyen ve ABD dışında bulunan CCL’de tanımlı yarı iletken üretim ekipmanının doğrudan ürünü olan öğeler (yonga seti gibi). ABD dışında üretilen bu tür ürünler için ihracat izni, yalnızca Huawei ve Huawei’nin ilgili kuruluşlarına yeniden ihracat, yurt dışından ihracat veya ülke içi transferler edileceği bilindiği taktirde gerekmektedir.

BIS tarafından yayımlanan duyuruda söz konusu düzenlemenin sebebi olarak, yaptırımlar listesine 2019 yılında eklenen Huawei’nin, listeye eklenmesinin bir sonucu olarak şirketlerin Huawei’ye EAR’a tabi ürünleri ihracat, yeniden ihracat (re-export) veya transferinin BIS iznine tabi tutulmuş olmasına rağmen; Huawei’nin çeşitli yöntemler kullanarak ABD yazılım ve teknolojisini kullanan yurtdışı üreticilerinden ABD ihracat kontrollerine tabi yarı iletken tedarikine devam etmesi gösterildi. Bunun yanı sıra, ara kararın üretimi başlamış ve ara kararın yürürlük tarihini takip eden 120 gün içinde teslimatı gerçekleşecek yabancı ürünlere uygulanmayacağı belirtildi.

İlaveten, yarı iletken üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), gelişmiş bir yarı iletken tesisini ABD’de açacağını açıklaması ticaret savaşları ve teknoloji yarışının şirketlerin yatırım politikaları ve kararlarının bu mücadeleden ne şekilde etkilendiğinin önemli bir örneğini teşkil etti.

Son olarak, BIS, kararın yürürlüğe girdiği tarihte yaptığı ayrı bir basın açıklamasında ise, Huawei ürünlerinden geçiş yapmayan kişi ve telekomünikasyon şirketlerine belirli bir geçiş süreci tanınması ve hak kayıplarının önlenmesi amacıyla, yaptırım listesinde bulunan Huawei ve ABD’de bulunmayan iştiraklerinin, faaliyetlerine belirli şartlar altında devam etmesine imkan veren geçici genel ruhsatını (TGL) 90 gün süreyle uzattığını belirtti.

EAR ve Kapsamı

EAR kısıtlamaları, temelde EAR’a tabi olan ürün transferlerine uygulanmaktadır ve uygulamaya tabi olan bu ürünler de belirli kurallar göz önüne alınarak belirlenmektedir. Buna göre, ABD’de üretilen ve ABD’den ihraç edilen bütün ürünler, yabancı üretim olmakla birlikte belirlenen asgari değerin (de minimis rule) üzerinde ABD menşeli ürün ve teknoloji içeren ABD menşeli olmayan ürünler ve ayrıca ABD düzenlemelerine tabi teknoloji ve yazılımının doğrudan bir sonucu (direct product) olma niteliğini haiz tesislerde (yüksek önemi haiz kısmi bileşenleri dahil olmak üzere) üretilen ürünler EAR’a tabidir.

Şafak Herdem & Deniz Çelikkaya