Kara Paranın Önlenmesi ve Terörizm Finansmanı: FATF’den Terörizm Finansmanı ve Sanal Varlıkların Kovuşturulmasına Yönelik Küresel Yeni Operasyonel Tedbirler

25 Şubat 2021 tarihinde ikinci genel toplantısını gerçekleştiren Mali Eylem Görev Gücü (“Financial Action Task Force-FATF”), terörizmin finansmanı, sanal varlıklar ve nükleer silahların yayılmasının finansmanı ile ilgili güncellenmiş kılavuz belgeler yayımlamak ve kamuoyu görüşlerinin alınması dahil olmak üzere birkaç önemli konuda çalışmalarına devam etmektedir. ABD Hazine Bakanlığı yaptığı son açıklamada FATF’in, sanal varlıklar ve nükleer silahların yayılması finansmanı konusunda özel sektöre danışarak, terörist finansörleri tespit etmek ve özel sektöre danışarak takviye rehberlik geliştirmek için tasarlanan operasyonel çabaları iyileştirme amaçlı eylemlerini desteklediklerini belirtmiştir.

Yeni Operasyonel Tedbirler ve Esasları

Terör Finansmanı

 Covid-19 salgınına rağmen IŞİD, El Kaide ve bağlı kuruluşlarının yanı sıra Hizbullah gibi terörist grupların, şiddet içeren faaliyetlerini desteklemek için fon oluşturduklarını ve finansal destek sağladıklarını vurgulayan FATF, terör finansmanına karşı ulusal mercilerin hukuki eylemlerin etkinliğini artırması için kılavuz niteliğindeki belgeleri tamamladığını açıklamıştır. Bahsi geçen tehditlerle mücadele etmek için FATF ve FATF üyesi devletler tarafından kamuya açık olmayan üç rapor üzerinde anlaşma yapılmıştır. Söz konusu raporlar özellikle, terörizm finansmanının soruşturulması ve kovuşturulmasına ilişkin uygulamalar ihtiva etmektedir.

Bununla birlikte, FATF IŞİD ve El Kaide finansman güncellemesi ve soruşturma makamlarına yasadışı silah kaçakçıları ile teröristler arasındaki mali akışları izlemelerine yardımcı olmak için bir belge daha yayınlamıştır.

Risk Temelli Denetim Yaklaşımı

FATF, belirlediği standartlarına uygun olarak risk temelli denetimin benimsenmesini açıklığa kavuşturmak ve iyileştirmek için yeni kılavuzunu onaylamıştır. Bahsi geçen kılavuz denetim otoritelerinin faaliyetlerine nasıl risk temelli bir yaklaşım uygulaması gerektiğini özetlemektedir. Ayrıca, kılavuz kara paranın aklanmasının önlenmesi ve terörizmin finansmanı (“AML/CFT”) denetiminin etkinliğini artırmaya yardımcı olmak için ortak beklentilerin iletilmesi ve yenilikçi uygulamaların tanımlanması gibi farklı hususları içermektedir.

Sanal Varlıklar ve Sanal Varlık Hizmet Sağlayıcıları

FATF, sanal varlıklar ve sanal varlık hizmet sağlayıcıları ile ilgili olarak AML/CFT yükümlülüklerini özetleyen Haziran 2019 kılavuzunda yapılacak değişiklikler hakkında kamuoyunun görüşünün alınmasına karar vermiştir. Bahsi geçen kılavuzda yapılan değişikliklerin sanal varlık hizmet sağlayıcılarının yükümlülüklerinin kapsamını aydınlatması amaçlanmakta olup sabit sanal para, seyahat kuralları ve uçtan uca yapılan işlemlerin riskleri gibi konularda FATF’nın gerekliliklerinin yerine getirilmesi adına neler yapılması gerektiği de detaylı olarak ele alınmıştır.

Yaygınlaşmanın Finansal Riski

FATF tarafından, nükleer silahların yayılmasının finansmanını önlemeye yönelik tedbirleri güçlendirmeye yönelik son çabalarına paralel olarak, ülkelere ve özel sektöre silahların yayılması finansmanı riskinin değerlendirilmesi ve azaltılmasında yardımcı olmak için taslak kılavuz hakkında kamuoyu görüşünün alınmasına karar verilmiştir. Bahsi geçen kılavuzun, ülkelerin nükleer silahların yayılmasına ilişkin tehditlere, finansal açıklara ve risklere ilişkin anlayışını geliştireceği ve bu riskleri ele almak için azaltma önlemlerini belirleyeceği değerlendirilmektedir.

Şafak Herdem, Ezgi Ceren Aydoğmuş