Birleşik Krallık Yaptırım Yasası Kapsamında Listeden Çıkarılma Hakkında İlk Dava Sonuçlandı

Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi, 14 Mart 2023’te LLC Synesis (“Synesis”) isimli Belarus teknoloji şirketinin yaptırım listeleri kapsamına alınmasına ilişkin itirazını reddetti. Hakkında aynı zamanda ABD ve AB yaptırımları da uygulanan Synesis, Belarus devletine protestocuların bastırılmasında kullanılabilecek güvenlik kamera sistemleri sağlaması nedeniyle Birleşik Krallık tarafından listeye alınmış, listeye alınma kararının tekrar değerlendirilmesine yönelik başvurusu sonucunda listeden çıkarılmamasına karar verilmiş ve bu karara itirazda bulunmuştu. Başvuru Yüksek Mahkeme tarafından Yaptırımlar ve Kara Para Aklamayı Önleme Kanunu (“Sanctions & Anti-Money Laundering Act” veya “SAMLA”) kapsamında, listeden çıkarmama kararı makul ve ölçülü bulunarak reddedildi.

Yüksek Mahkeme’nin kararında gelecekte benzer konulu davalarda emsal teşkil edebilecek önemli değerlendirmelere yer verildi;

§  Birleşik Krallık mevzuatında farklı noktalarda da yer verilen ve yaptırım listelerine ilişkin kararlar için de geçerli olan “şüphelenmek için makul sebepler” (“reasonable grounds to suspect”) bulunması kriteri değerlendirilirken Yüksek Mahkeme tarafından bu kriterin kısmen sübjektif kısmen objektif bir kriter olduğu belirtilmiştir. Yine Yüksek Mahkeme değerlendirmesinde bu kriter çerçevesinde ilgili karar merciinin bilgisi dahilinde olan veya makul bir soruşturma ile bilgisi dahilinde olması gereken bütün bilgileri göz önünde bulundurması gerektiğini, bu “bilgiler”in yalnızca mahkemelerde kabul edilecek nitelikte delillerle sınırlı olmayıp daha geniş bir kapsamı olduğunu ve şüphe için bir hakikate dayanma zorunluluğu bulunmayıp şüphenin ulaşılabilir bilgilerin değerlendirilmesiyle ulaşılan bir sonuç olması nedeniyle herhangi bir kanıtlama standardı içermediği vurgulanmıştır.

§  SAMLA Bölüm 38 kapsamında gerçekleştirilen listeden çıkarma talebinin tekrar değerlendirmesi işlemi incelenirken Yüksek Mahkeme’nin kendisini karar merciinin yerine koyarak bir inceleme yapamayacağı, bunun yerine Yüksek Mahkeme’nin rolünün söz konusu kararın dayanaktan yoksun veya mantıksız olup olmadığının incelenmesi olduğu değerlendirilmiştir.

§  Söz konusu güvenlik kamerası sistemlerinin nitelikleri göz önünde bulundurulduğunda, sistemlerin 2019 Yönetmelikleri kapsamında “Belarus'ta sivil toplumun ve demokratik muhalefetin bastırılması” faaliyetine “katkıda bulunabilme” kriterini sağladığı değerlendirilmiştir. Bu yönden Synesis tarafından kamuya açık bilgiler çerçevesinde mevcut Belarus rejiminin söz konusu sistemleri belirtilen amaçlarla kullanabileceğinin düşünülmemesinin gerçekçi olmadığı, somut olaylar özelinde sistemlerin bu amaçlarla kullanıldığı kesin olmasa dahi davalı karar merciinin elindeki ve güvenilir görülen çeşitli kaynaklardan edindiği bilgiler çerçevesinde verdiği kararın haklı bulunduğu belirtilmiştir.

Şafak Herdem, Kortan Gödekoğlu