Avrupa Komisyonu (“Komisyon”) tarafından, 13 Haziran 2022 tarihinde Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırganlığının ardından kabul edilen yaptırımlarla ilgili Donetsk ve Luhansk oblastlarına ilişkin Sık Sorulan Sorular (“SSS”) yayımlanmıştır.
Öncelikle SSS ile, operatörlerin, Donetsk ve Luhansk oblastlarındaki hangi alanların kısıtlamalara tabi olduğunu nasıl değerlendirmeleri gerektiğine yönelik açıklama yapılmıştır. Buna göre, (AB) 2022/263 sayılı Konsey Tüzüğü, Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinin, malların ithalatı sırasında Ukrayna makamlarının kontrolü altında olmayan tüm alanlarını kapsamaktadır.
Bununla birlikte, değişken durum göz önüne alındığında, dinamik bir değerlendirmenin gerekli olabileceği belirtilmiştir. AB ve Ukrayna arasındaki Ortaklık Anlaşması kapsamındaki tercihlerin uygulanması söz konusu olduğunda, Ukrayna, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin hükümet dışı kontrol alanlarından çıkan mallar için menşei belgesi düzenlememektedir. Buna ek olarak, Ukrayna menşei belgesi vermek için bu bölgelerdeki ofisleri yetkili ofisler listesinden çekmiştir. 23 Şubat'ta Komisyon, ithalatçılara, hükümet dışı kontrol alanlarında üretilen ve ihraç edilen malların AA Protokol 1'de belirlenen kriterleri karşılamayacağını bildiren ve bu nedenle operatörlere tercihleri talep etmemelerini tavsiye eden bir bildiri yayımlamıştır. Mallar, Ukrayna makamlarının kontrolü altındaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinden tercihli olarak ithal edilebilecektir.
Ayrıca, Üye Devletlerin yetkililerinin, Rusya anakarası ile Kaliningrad bölgesi arasında mal geçişlerini gerçekleştirirken Rusya'da kurulmuş teşebbüslere nasıl davranması gerektiğine açıklık getirilmiştir. Bu kapsamda, yaptırıma tabi malların karayoluyla geçişine izin verilmediği vurgulanmış ve Üye Devletlerin aşağıda belirtilen etkin kontrolleri AB hukukuna uygun olarak gerçekleştirme yükümlülüğüne halel getirmeksizin, aynı rotadaki demiryolu taşımacılığı için böyle bir özel rejim uygulanmadığı belirtilmiştir. (AB) 2021/821 sayılı Yönetmelikte tanımlandığı gibi, yaptırıma tabi askeri ve çift kullanımlı mal ve teknolojinin transit geçişi her halükarda yasaktır. Üye Devletler ayrıca, Rusya'nın herhangi bir yerine yasa dışı yollardan gelen yaptırıma tabi malların AB gümrük bölgesi üzerinden taşınmamasını sağlamalıdır.
Şafak Herdem, Esra Temur