Brexit: Birleşik Krallık Fikri Mülkiyet Sistemindeki Önemli Değişiklikler

Brexit geçiş döneminin (1 Şubat 2020-31 Aralık 2020) sona ermesiyle birlikte, Birleşik Krallık Fikri Mülkiyet Ofisi (“IPO”), AB IP sisteminden ayrıldıktan sonra Birleşik Krallık fikri mülkiyet (“IP”) düzenlemelerini etkileyen değişikliklerle ilgili kılavuzunu güncellemiştir. Bahsi geçen Kılavuz, 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle yürürlükte olan önlemlere genel bir bakış sunmakta, bireysel fikri mülkiyet hakları için önemli değişiklikleri özetlemekte; temsilciler ve aracılarla ilişkilerde farklı sonuçların ana hatlarına yer vermektedir. Birleşik Krallık’ın AB IP sisteminden hasarsız bir şekilde ayrılmasını sağlamak için Birleşik Krallık IP yasasında temsilin kapsamı, adres gereklilikleri, IP hakları, uluslararası marka ve tasarımlar ve telif hakları gibi konularda anahtar değişiklikler öngörülmektedir.

Temsilcilerden faydalanma ve temsil için aranacak koşullar

IPO tarafından yeni yayımlanan Kılavuz uyarınca, 1 Ocak 2021'den itibaren, Birleşik Krallık avukatlarının müvekkillerini, AB Fikri Mülkiyet Ofisine (“EUIPO”) yapılacak yeni başvurularda veya EUIPO nezdindeki diğer işlemlerde temsil etme hakkı sona erecektir. Yine, Birleşik Krallık ticari marka sahiplerinin, EUIPO nezdindeki yeni başvurularda ve işlemlerde kendilerini temsil etmesi için Avrupa Ekonomik Alanı (“EEA”) çevresinde faaliyet göstermekte olan avukatlar ile çalışması gerekecektir.

Bununla birlikte, Brexit Anlaşmasındaki ilgili hükümler (‘Withdrawal Agreement-WA’), Birleşik Krallık yasal temsilcilerinin, geçiş döneminin sonunda devam eden işlemlerde müvekkillerini EUIPO nezdinde temsil etmeye devam etmelerini sağlamaktadır.

Geçiş döneminin sonundan itibaren ise, IPO artık yasal temsilcilerin EUIPO'nun profesyonel temsilciler listesine eklenmesine yönelik sertifika sağlamayacak ve EUIPO artık listeye Birleşik Krallık sertifikasını dayanak gösteren temsilcileri kapsamına almayacaktır.

IP Haklarına İlişkin Değişiklikler

Kılavuza göre, 1 Ocak 2021'de IPO, tescil edilmiş her bir AB ticari markası (‘European Union Trade Mark-EUTM’) için karşılaştırılabilir bir Birleşik Krallık ticari markası oluşturacaktır. Bununla birlikte Kılavuz, IP haklarından her birinin Birleşik Krallık ticari marka siciline kaydedileceğini, Birleşik Krallık yasalarına göre başvuruda bulunmuş ve tescil edilmiş gibi aynı yasal statüye sahip olunacağını ve orijinal EUTM dosyalama tarihinin korunacağını belirtmektedir. Belirtmek gerekir ki, söz konusu değişiklikler sadece marka hakkına dair işlemleri kapsamına almayıp tasarım hakkına dair işlemlere de uygulanacaktır.

IPO, söz konusu hakların sağlanabilmesi için başvuruda bulunulmasına veya başvuru ücreti ödenmesine gerek olmadığını belirterek bu işlemler için olabildiğince az iç yönetim prosedürlerinin işletileceğini açıklamıştır. Ek olarak, işlemlerin sonucunda Birleşik Krallık tescil sertifikası alınmasına da gerek olmadığı, ancak Birleşik Krallık hükümet resmi internet sayfası üzerinden ticari markanın ayrıntılarına erişilebileceği ve hakkın belgelendiğine dair bilgilere ulaşılabileceği de Kılavuzda belirtilmiştir.

Yine, geçiş döneminin sonunda tescillenmemiş EUTM başvuruları olan işletmeler, kuruluşlar veya gerçek kişiler aynı koruma için Birleşik Krallık'ta dokuz aylık bir başvuru süresine sahip olacaktır. Bu durumda ise, Birleşik Krallık tarafından belirlenen başvuru ücretlerinin ödenmesi gerekmekte olup başvuru, Birleşik Krallık’ın değerlendirme politikasına ve yayımlama koşullarına tabi olacaktır.

Marka ve tasarım haklarındaki değişikliklerin aksine, belirtmek gerekir ki Avrupa Patent Ofisi (“EPO”) bir AB kuruluşu olmadığı için, Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılışı mevcut Avrupa patent sisteminde herhangi bir değişiklik yapılmasına sebebiyet vermeyecektir. Yine, Birleşik Krallık'ta bulunan Avrupa patent avukatları, EPO nezdinde başvuru sahiplerini temsil etmeye devam edebileceklerdir.

Telif Hakları

IPO tarafından yayımlanan Kılavuz’a göre 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren, Birleşik Krallık nezdinde telif hakkına konu eserlerin çoğu (kitaplar, filmler ve müzik gibi) AB düzeyinde ve Birleşik Krallık'ta korunmaya devam edecektir. Aynı sebeple, AB nezdinde telif hakkına konu eserler de Birleşik Krallık’ta korunmaya devam edecektir. Söz konusu düzenleme, 1 Ocak 2021'den önce ve sonra yapılan tüm eserler için geçerli olacaktır.

Öte yandan, AB üye ülkelerine özgü mevcut sınır ötesi telif hakkı düzenlemeleri Brexit geçiş döneminin sonunda geçerliliğini yitirecektir. Bunların kapsamında çevrimiçi içerik hizmetlerinin sınır ötesi taşınabilirliği, uydu yayınları için telif hakkı izni, veri tabanı hakları için karşılıklı koruma ve yetim eserler istisnası bulunmaktadır.

Uluslararası Marka ve Tasarımlar

Brexit Anlaşmasının ilgili hükümleri, AB'yi işaret eden uluslararası tasarımların, Birleşik Krallık'ta korunmaya devam etmesini sağlamaktadır. 1 Ocak 2021'den itibaren, Birleşik Krallık IPO, geçiş döneminin sonunda korunan her bir uluslararası tasarım (AB) için yeniden tescil edilmiş bir Birleşik Krallık tasarımı oluşturacaktır. AB'yi belirten uluslararası bir tasarım başvurusu yapılmış, ancak henüz korunmamışsa veya yayının ertelenmiş olması durumunda, sahibin bir Birleşik Krallık tasarımıyla aynı hak için başvurmak için dokuz aylık bir süresi olacaktır. Bu durumda da Birleşik Krallık başvuru ücretleri ödenmesi gerekecek ve başvuru Birleşik Krallık değerlendirme politikasına tabi olacaktır.

Şafak Herdem, Ezgi Ceren Aydoğmuş