OFAC Uyumu ve American Express (Amex) İhlal Kararı

Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (“OFAC”), American Express Travel Related Services (“Amex”) şirketinin, Kitle İmha Silahlarının Yayılmasını Önleme Yaptırım Yönetmeliği’ni (Weapons of Mass Destruction Proliferators Sanctions Regulations) ihlal edip etmediğine ilişkin soruşturma sonucunda, yaptırımlara uygunluk kontrol önlemlerini sağlayan bilgisayar programlarının, tek başına yeterli olup olmadığına ilişkin verdiği kararda American Express’in OFAC uygulamalarını ihlal ettiğine karar vermiştir.

Specially Designated Nationals and Blocked Persons List  (“SDN”) listesinde yer alan Gerald Wisser isimli kişinin adına toplam 35.246,82 ABD Doları tutarında 41 işlem için ön ödemeli kart tahsis edilmesine yol açan ihlaller silsilesi; Wisser’ın ABD dışındaki bir bankadan American Express Global Seyahat Kartı başvurusunda bulunması ve başvurunun değerlendirilmesinde Amex tarafından sahip olunan otomatik yaptırım/risk analizi programının Wisser’ın SDN listesinde olduğunu tespit etmesine rağmen bir dizi yazılım ve insan hatasın bir araya gelmesi sonucu  SDN listesi kişi için işlem yapıldığı tespit edilmiştir. 

OFAC’in herhangi bir para cezası uygulamadığı işbu ihlal’de (finding of violation), OFAC;

i.     Amex’in toplam 35.246,82 ABD Doları tutarında 41 işleme izin vererek SDN listesinde yer alan bir kişiye ekonomik fayda sağlamasını,

ii.   Amex’in büyük, ticari ve tecrübeli bir finans kuruluşu olmasını ve

iii. Amex’in risk analizi gerçekleştiren uyumluluk programının zaman aşımına uğradığı durumlarda başvuruların otomatik onaylanmasının bu programın kritik bir eksikliği olmasını ihlali ağırlaştırıcı faktörleri olduğuna karar vermiştir.

Bu ağırlaştırıcı faktörlerin yanı sıra,

i.   Kasıtlı veya sorumsuz bir davranışla hareket edilmemesi,

ii. OFAC’ın elinde, Amex’in SDN listesinde yer alan bir kişiye kart tahsis edildiği veya uyumluluk programının zamanaşımına uğratılarak geçersiz kılınabileceği bilgisine sahip olunduğunu gösteren bir veri bulunmaması,

iii. Amex tarafından, benzer ihlallerin gerçekleşme olasılığının azaltılarak durumun düzeltilmesi,

iv. Amex’in OFAC soruşturması sürecinde her türlü bilgiyi açıklamak suretiyle iş birliğinde bulunması,

v. Amex ile ilgili olarak, ihlallerin başlangıç tarihinden önceki 5 yıl içerisinde OFAC tarafından bir İhlal Bulma kararının bulunmaması durumlarının, ihlalin etkisini azaltan faktörler olduğuna karar vermiştir.

İşbu OFAC kararından çıkartılması gereken sonuçlar ise, OFAC’in sadece yüksek meblağlara ulaşan yaptırım ihlalleri ile ilgilenmediği dolayısıyla her türlü işlemin OFAC soruşturmalarına sebep olabileceği ve yazılım kullanmak suretiyle OFAC uyum programı uygulamanın olası ihlal durumunda uygulanacak cezanın tutarı üzerinde belirleyici olmakla birlikte, OFAC uyum programlarının tek başına yazılımlara emanet edilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığı şeklinde özetlenebilir.

Şafak Herdem, Deniz Çelikkaya